1. Ukraine tấn công nhà máy lọc dầu của Nga cung cấp ‘50%’ nhiên liệu cho Mạc Tư Khoa
Quân đội Kyiv cho biết máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã tấn công một nhà máy lọc dầu của Nga tại Mạc Tư Khoa, nơi cung cấp khoảng một nửa lượng nhiên liệu cho thủ đô.
Cuộc tấn công là một phần trong chiến dịch đang diễn ra của Ukraine nhằm tấn công các cơ sở trên đất Nga “có liên quan đến việc bảo đảm xâm lược vũ trang chống lại Ukraine”, Phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Đại Úy Andriy Yusov, cho biết như trên trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm Thứ Ba, 18 Tháng Ba.
Các trung tâm dầu mỏ và nhà máy lọc dầu đã thúc đẩy nền kinh tế của Nga và cung cấp nhiên liệu cho quân đội của nhà độc tài Vladimir Putin kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu vào ngày 24 tháng 2 năm 2022.
Lực lượng Hệ thống Điều khiển từ xa của Ukraine đã phối hợp với Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU và tình báo quân sự, gọi tắt là HUR để tiến hành các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa vào Nhà máy lọc dầu Mạc Tư Khoa bắt đầu từ đêm ngày 11 tháng 3. Cuộc tấn công vẫn còn đang tiếp diễn để ngăn cản những nỗ lực dập tắt các đám cháy và khôi phục lại nhà máy.
Đại Úy Yusov cho biết Nhà máy lọc dầu Mạc Tư Khoa có khả năng giải quyết 11 triệu tấn dầu mỗi năm và đáp ứng 40 đến 50 phần trăm nhu cầu xăng và dầu diesel của thủ đô.
Vài ngày sau, hôm 14 tháng 3, máy bay điều khiển từ xa của Ukraine tấn công Nhà máy lọc dầu Tuapse ở vùng Krasnodar của Nga, giáng một đòn mạnh vào nhà độc tài Vladimir Putin.
Đây là một trong những trung tâm dầu mỏ lớn nhất của đất nước với công suất giải quyết 12 triệu tấn dầu mỗi năm. Nhà máy lọc dầu do Rosneft sở hữu, hiện vẫn được báo cáo là đang bốc cháy do của cuộc tấn công liên tục, có tầm quan trọng chiến lược đối với quân đội Nga, cung cấp nhiên liệu cho Hạm đội Hắc Hải được Putin coi trọng.
Các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine vào Nga vẫn tiếp diễn trong khi các quan chức Hoa Kỳ đang đàm phán với Mạc Tư Khoa nhằm chấm dứt cuộc chiến hiện đã bước sang năm thứ tư.
Ukraine đã đồng ý ủng hộ đề xuất do Washington hậu thuẫn về lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày trong chiến tranh.
Tổng thống Donald Trump đã đe dọa sẽ áp dụng “các lệnh trừng phạt quy mô lớn” và thuế quan lên Nga nếu người đồng cấp Nga không đồng ý ngừng bắn và thỏa thuận hòa bình.
Yuri Ushakov, một phụ tá của Putin, cho biết trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình nhà nước vào thứ năm rằng ông cảnh giác với khái niệm ngừng bắn tạm thời. Ông cho biết ông đã nói với Mike Waltz, cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Donald Trump, rằng ông coi đó “chỉ là một sự tạm dừng tạm thời cho quân đội Ukraine, không gì hơn thế nữa”.
Ushakov cho biết, theo hãng thông tấn nhà nước Nga Interfax, “Chúng tôi tin rằng mục tiêu của chúng tôi là một giải pháp hòa bình lâu dài; chúng tôi phấn đấu vì điều này, một giải pháp hòa bình có tính đến lợi ích hợp pháp của đất nước chúng tôi, những mối quan tâm nổi tiếng của chúng tôi”.
Ushakov nói thêm rằng: “Với tôi, có vẻ như không ai cần bất kỳ bước đi nào mô phỏng các hành động hòa bình trong tình huống này”, đồng thời lưu ý rằng ông đang đưa ra “lập trường cá nhân” của mình về vấn đề này, không phải của Putin.
Đại Úy Yusov nhấn mạnh rằng “Lực lượng Phòng vệ Ukraine có thông tin chi tiết về các cơ sở chiến lược liên quan đến việc bảo đảm khả năng xâm lược vũ trang của Liên bang Nga chống lại Ukraine. Chúng tôi sẽ liên tục tấn công để buộc Nga tuân thủ các chuẩn mực của luật nhân đạo quốc tế và thực hiện các biện pháp để bảo vệ dân thường nhiều nhất có thể.”
Tối Chúa Nhật, Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ nói chuyện qua điện thoại với Putin vào thứ Ba “để xem liệu chúng ta có thể chấm dứt cuộc chiến đó hay không”.
“Có thể chúng ta làm được, có thể không, nhưng tôi nghĩ chúng ta có cơ hội rất tốt,” ông nói với các phóng viên trên chiếc chuyên cơ của Không lực Một.
[Newsweek: Ukraine Hit Russian Refinery Supplying '50%' of Moscow's Fuel: Kyiv]
2. Hoa Kỳ không kích lực lượng phiến quân do Iran hậu thuẫn khi Tổng thống Donald Trump ra lệnh hành động quân sự ‘quyết đoán’
Hoa Kỳ đã tiến hành không kích nhằm vào phiến quân Houthi do Iran hậu thuẫn ở Yemen vào ngày 15 tháng 3 khi Tổng thống Donald Trump ra lệnh hành động quân sự “quyết đoán” chống lại nhóm này.
Tổng thống Donald Trump cũng cho biết Hoa Kỳ sẽ buộc Iran “hoàn toàn chịu trách nhiệm” nếu nước này không chấm dứt hỗ trợ cho phiến quân Houthi “ngay lập tức”.
Cuộc tấn công của Hoa Kỳ vào phiến quân Houthi và mối đe dọa đối với Iran diễn ra khi Mạc Tư Khoa tiếp tục mở rộng quan hệ đối tác với Tehran. Iran đã cung cấp cho Nga hàng ngàn máy bay điều khiển từ xa Shahed được sử dụng trong các cuộc tấn công vào các thành phố của Ukraine, cũng như hỏa tiễn đạn đạo tầm ngắn.
Các cuộc không kích nhằm vào lực lượng Houthi cũng diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa quốc gia hậu thuẫn chính của họ là Iran và Israel, quốc gia được Hoa Kỳ hậu thuẫn, bao gồm cả tranh cãi về chương trình vũ khí hạt nhân của Tehran.
“Hôm nay, tôi đã ra lệnh cho Quân đội Hoa Kỳ tiến hành hành động quân sự quyết đoán và mạnh mẽ chống lại lực lượng khủng bố Houthi ở Yemen,” Tổng thống Donald Trump cho biết trong bài đăng trên Truth Social, đồng thời tuyên bố rằng đường lối của người tiền nhiệm Tổng thống Joe Biden là “yếu kém một cách thảm hại”.
“Họ đã tiến hành một chiến dịch cướp biển, bạo lực và khủng bố không ngừng nghỉ nhằm vào tàu thuyền, máy bay và máy bay điều khiển từ xa của Mỹ và các nước khác.”
Tổng thống Donald Trump cho biết Hoa Kỳ sẽ điều động “lực lượng sát thương áp đảo” chống lại quân nổi dậy “cho đến khi đạt được mục tiêu”.
CNN đưa tin, trích dẫn từ Bộ Y tế do Houthi điều hành, rằng ít nhất 31 người đã thiệt mạng và 101 người bị thương ở Yemen do các cuộc không kích của Hoa Kỳ, và hầu hết những người thương vong là phụ nữ và trẻ em. Kyiv Independent không thể xác minh thông tin này.
Bất chấp mối quan hệ ngày càng xấu đi giữa Hoa Kỳ và Iran, nhóm của Tổng thống Donald Trump vẫn đang cố gắng nối lại mối quan hệ ngoại giao bị đóng băng lâu nay với một trong những quốc gia ủng hộ Tehran, đó là Nga.
Vào ngày 13 tháng 3, đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump là Steve Witkoff đã đến thăm Mạc Tư Khoa để đàm phán về đề xuất ngừng bắn 30 ngày mà Ukraine đã chấp nhận sau cuộc họp giữa Mỹ và Ukraine tại Saudi Arabia vào ngày 11 tháng 3.
3. Tổng thống Donald Trump nói ông sẽ nói chuyện với Putin vào thứ Ba
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nói với các phóng viên rằng ông dự định sẽ nói chuyện với Vladimir Putin vào ngày Thứ Ba, 18 Tháng Ba, khi ông tìm kiếm sự đồng ý của tổng thống Nga về đề xuất chấm dứt cuộc xâm lược toàn diện do Mạc Tư Khoa phát động vào tháng 2 năm 2022.
“Rất nhiều công việc đã được thực hiện trong suốt cuối tuần,” Tổng thống Donald Trump phát biểu trên chiếc chuyên cơ Không lực Một vào tối Chúa Nhật. “Chúng tôi muốn xem liệu chúng tôi có thể chấm dứt cuộc chiến đó hay không. Có thể chúng tôi có thể, có thể chúng tôi không, nhưng tôi nghĩ chúng tôi có cơ hội rất tốt.”
Bình luận của ông được đưa ra sau khi đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump, Steve Witkoff, đã đến Mạc Tư Khoa để đàm phán trực tiếp với Putin vào tuần trước. Trước đó, Ukraine đã đồng ý với kế hoạch của chính quyền Tổng thống Donald Trump về việc tạm dừng giao tranh trong 30 ngày trong các cuộc đàm phán ở Saudi Arabia, với điều kiện Mạc Tư Khoa cũng làm như vậy. Putin đã tuyên bố ông ủng hộ lệnh ngừng bắn — nhưng lại trì hoãn các câu hỏi và các điều kiện khó khăn.
Khi được hỏi về những loại nhượng bộ nào có thể được thảo luận trong cuộc gọi với Putin, Tổng thống Donald Trump nói: “Chúng tôi sẽ nói về đất đai. Chúng tôi sẽ nói về các nhà máy điện… chúng tôi đã thảo luận rất nhiều về vấn đề này bởi cả hai bên, Ukraine và Nga. Chúng tôi đã nói về điều đó, phân chia một số tài sản nhất định.”
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio và Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã phát biểu vào thứ Bảy về “các bước tiếp theo” trong đề xuất ngừng bắn ở Ukraine.
[Politico: Trump says he’ll speak to Putin Tuesday]
4. Vladimir Putin phải trả 500 tỷ đô la thiệt hại do cuộc chiến của ông gây ra ở Ukraine – đây là cách chúng tôi khiến ông phải làm điều đó, cựu Thủ tướng Anh Rishi Sunak nói
VLADIMIR Putin phải trả số tiền thiệt hại 500 tỷ đô la mà cuộc chiến của ông gây ra cho Ukraine. Ông đã bắt đầu cuộc chiến này, vì vậy công lý đòi hỏi Nga phải bồi thường. Cựu Thủ tướng Anh Rishi Sunak đã đưa ra lập trường trên hôm Thứ Hai, 17 Tháng Ba.
Phải là Mạc Tư Khoa, chứ không phải người dân Ukraine hay người nộp thuế phương Tây, mới là bên phải trả tiền để xây dựng lại cơ sở hạ tầng mà Nga đã cố tình phá hủy.
Có một cách để bảo đảm Putin sẽ trả ít nhất một phần hóa đơn.
Ngày nay, có khoảng 300 tỷ đô la tài sản của Nga bị đóng băng trong các hệ thống tài chính phương Tây, phần lớn được nắm giữ ở Âu Châu.
Chúng phải bị tịch thu và trao cho Ukraine.
Để giảm bớt lo ngại, những tài sản này nên được chuyển cho một quỹ bồi thường sẽ trả cho Kyiv.
Nếu điều này không xảy ra ngay lập tức, Ukraine có thể sẽ không bao giờ nhận được sự hỗ trợ cần thiết.
Trong những tuần tới, có khả năng lệnh ngừng bắn sẽ được đưa ra.
Nhưng có lẽ không thể đàm phán để đạt được hòa bình lâu dài.
Nó sẽ khiến cuộc chiến này trở thành một cuộc xung đột đóng băng.
Trong những trường hợp này, ý chí chính trị nhằm giữ tài sản của Nga bị đóng băng sẽ không kéo dài mãi mãi, nghĩa là chúng sẽ được trả lại cho Mạc Tư Khoa.
Một kịch bản khác là nếu Ukraine bị buộc phải ngồi vào bàn đàm phán do phương Tây cắt giảm sự hỗ trợ.
Putin sẽ nắm quyền và chắc chắn sẽ yêu cầu trả lại tài sản — làm như thế là cấp tiền cho Nga để mua vũ khí nhằm đe dọa Ukraine hơn nữa.
Điều này có nguy cơ trở thành hiện thực nếu chúng ta và các đồng minh Âu Châu không hành động nhanh chóng.
Vậy nên chúng ta hãy thực hiện bước đi quyết liệt để buộc Putin phải trả giá và tịch thu những tài sản này.
5. Video của Ukraine cho thấy HIMARS tiêu diệt xưởng chiến xa của Nga
Một đoạn video của Ukraine đã cho thấy cảnh Kyiv sử dụng Hệ thống pháo phản lực cơ động cao, gọi tắt là HIMARS do Mỹ sản xuất để phá hủy một xưởng sản xuất xe thiết giáp của Nga, theo bài đăng trên Telegram của Lữ đoàn cơ giới độc lập số 47 “Magura” của Ukraine.
Ukraine đã có phương pháp tấn công vào các tài sản của Nga, chủ yếu là các kho dầu và nhà máy lọc dầu, trong nỗ lực cắt đứt khả năng tài trợ cho cuộc chiến của Mạc Tư Khoa. Khi tấn công vào một xưởng sản xuất xe tăng của Nga, Kyiv cũng đang gây nguy hiểm cho khả năng tiếp tục chiến đấu của Nga trong cuộc chiến bằng cách làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt thiết bị ngày càng tăng của nước này.
Trong khi Hoa Kỳ và Ukraine hiện đang thúc đẩy lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày và chờ đợi quyết định của Nga, cuộc tấn công của Kyiv vào một trong những cơ sở thiết giáp của Mạc Tư Khoa có thể làm gia tăng căng thẳng giữa các quốc gia đang giao tranh.
Lữ đoàn cơ giới độc lập số 47 của Ukraine “Magura” cho biết rằng họ đã đốt cháy xưởng của Lữ đoàn Thủy quân Lục chiến số 155 của Nga.
Lực lượng Ukraine viết rằng họ “đã gửi Fly Eye 3.0 đi tham quan và tìm thấy 'gara tài năng' của đối phương”. Họ nói thêm: “Thủy Quân Lục Chiến của lữ đoàn 155 đang hăng hái hàn thêm giáp vào máng của họ, như thể điều này có thể cứu họ khỏi các nguy cơ thực tế. Nhưng nếu bạn cần hàn APC để chúng không bị bay ra ngoài—có lẽ vấn đề không nằm ở giáp, mà là ở nghiệp chướng?”
Lưu ý rằng họ đã sử dụng HIMARS khi tấn công cơ sở, lữ đoàn cơ giới riêng biệt số 47 “Magura” đã viết rằng “các chi nhánh HIMARS đã tiến hành thử nghiệm cuối cùng các sản phẩm của họ. Kết quả là, xưởng đã hợp nhất với khách hàng.”
Lực lượng Kyiv nói thêm rằng lữ đoàn thủy quân lục chiến Nga tại cơ sở này muốn “cải thiện thiết giáp, nhưng họ lại cải thiện số liệu thống kê về tổn thất của mình!”
Video về cuộc tấn công của Lữ đoàn cơ giới độc lập số 47 kể từ đó đã được lan truyền trên các nền tảng mạng xã hội, bao gồm X, BlueSky và Telegram.
Trong một bài đăng trên BlueSky, người dùng WarTranslated, một blogger chiến tranh người Estonia thường viết về Nga-Ukraine, đã viết rằng xưởng thiết giáp là nơi “các xe thiết giáp của Nga được cải tạo thành nhà kho di động tạm thời”.
HIMARS là bệ phóng gắn trên xe tải do Hoa Kỳ cung cấp do Lockheed Martin sản xuất, có thể mang theo nhiều loại đạn dược và đã được Ukraine sử dụng từ năm 2022, thường là để phá hủy tài sản của Nga. Chúng được mô tả là “xương sống chống lại sự xâm lược của Nga” và là “biểu tượng của sự yếu kém của Nga” sau khi được sử dụng rộng rãi trong vài tháng cuối năm 2024.
[Newsweek: Ukraine Video Shows HIMARS Annihilate Russian Armor Workshop]
6. Các công ty quốc phòng lớn muốn von der Leyen thúc đẩy công nghệ sản xuất tại Âu Châu
Có tới 100 công ty và nhóm vận động hành lang Âu Châu bao gồm cả những tên tuổi lớn như Airbus và Dassault đang gây áp lực lên Ủy ban Âu Châu nhằm đưa nhiều công nghệ nội địa hơn vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số của khối.
Trong một lá thư gửi tới Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen và giám đốc chủ quyền công nghệ Henna Virkkunen được công bố vào thứ Hai, các công ty cho biết Âu Châu cần “độc lập hơn về mặt công nghệ trên tất cả các lớp của cơ sở hạ tầng kỹ thuật số quan trọng”.
Những bên ký kết muốn áp dụng yêu cầu “Mua hàng Âu Châu” đối với các chính phủ để tăng nhu cầu về công nghệ trong nước và một “quỹ cơ sở hạ tầng có chủ quyền” để hỗ trợ đầu tư vào các ngành công nghiệp thâm dụng vốn hơn như vi mạch và công nghệ lượng tử.
Bức thư cảnh báo rằng mối quan hệ Liên Hiệp Âu Châu-Hoa Kỳ đang xấu đi nhanh chóng có nghĩa là cơ sở công nghiệp của Âu Châu phải đối mặt với những rủi ro ngày càng tăng liên quan đến công nghệ Hoa Kỳ trong chuỗi cung ứng của mình, trích dẫn bài phát biểu của Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance tại Hội nghị An ninh Munich làm bằng chứng. Liên Hiệp Âu Châu hiện đang trong thế bế tắc với Washington về thuế quan đối với nhôm và thép nói riêng, và căng thẳng về quy định công nghệ đã gia tăng trong những tháng gần đây.
Ngoài Airbus và Dassault, bức thư còn có chữ ký của ngân hàng đầu tư công Pháp Bpifrance, các công ty điện toán đám mây Âu Châu bao gồm Scaleway, OVHCloud và Nextcloud, một số liên minh trong ngành công nghệ bao gồm France Digital, European Digital SME Alliance và Connect Europe, cùng các công ty công nghệ nhỏ hơn của Âu Châu như Proton và Ecosia.
Âu Châu phụ thuộc rất nhiều vào công nghệ của Hoa Kỳ. Dữ liệu của Âu Châu chủ yếu được lưu trữ trên các dịch vụ đám mây của Hoa Kỳ, với các công ty như Amazon, Microsoft và Google chiếm hơn hai phần ba thị trường Âu Châu. Âu Châu chỉ chiếm 10 phần trăm thị trường vi mạch toàn cầu. Gần đây nhất, các công ty Hoa Kỳ như OpenAI đã dẫn đầu về các ứng dụng trí tuệ nhân tạo như chatbot.
Bức thư viết rằng Ủy ban cần “huy động ngành công nghiệp” cho một “chiến lược toàn châu lục” để bảo đảm Âu Châu có các giải pháp thay thế riêng trong lĩnh vực này.
Frank Karlitschek, CEO của nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ tệp của Đức Nextcloud, người đã ký vào bức thư, cho biết “Tôi không nghĩ mục tiêu là hoàn toàn độc lập với Hoa Kỳ hoặc phần còn lại của thế giới... nhưng ít nhất cũng có một số tài sản để chúng ta có thể đàm phán.”
Lời kêu gọi này xuất phát từ sáng kiến trước đó của ngành có tên là EuroStack, bao gồm ý tưởng xây dựng cơ sở hạ tầng công nghệ cốt lõi của Âu Châu trên ba lớp (cơ sở hạ tầng cứng, dịch vụ trung gian như dịch vụ đám mây và ứng dụng) và giảm bớt sự phụ thuộc của Âu Châu vào Big Tech của Hoa Kỳ.
[Politico: Defense giants want von der Leyen to boost made-in-Europe tech]
7. Kyiv nêu ra ranh giới đỏ cho thỏa thuận hòa bình
Hãng tin Anh Independent đưa tin vào ngày 16 tháng 3, trích dẫn lời các quan chức cao cấp của Ukraine, Ukraine sẵn sàng đàm phán một thỏa thuận hòa bình với Nga, nhưng vẫn kiên định về một số lĩnh vực quan trọng.
Kyiv đã đồng ý chấp nhận lệnh ngừng bắn 30 ngày do Hoa Kỳ đề xuất, với điều kiện Nga cũng tuân thủ các điều khoản của lệnh này. Các quan chức Hoa Kỳ hiện đang đàm phán với Mạc Tư Khoa về các chi tiết của đề xuất.
Một nguồn tin cao cấp của Ukraine giấu tên nói với tờ Independent rằng: “Chúng tôi thực sự muốn có hòa bình, nhưng chúng tôi cần một nền hòa bình lâu dài chứ không phải lệnh ngừng bắn ngắn hạn”.
“Chúng tôi không muốn con em mình phải chiến đấu trong trận chiến này.”
Các nguồn tin cho biết Ukraine có bốn điều khoản chính phải được duy trì để cuộc chiến toàn diện có thể kết thúc. Đó là:
Không có thêm lãnh thổ nào được nhượng lại cho Nga, bao gồm cả lãnh thổ ở các khu vực bị tạm chiếm một phần của Ukraine
Sự trở lại của hàng ngàn trẻ em Ukraine bị bắt cóc bất hợp pháp sang Nga
Sự trở về của hàng ngàn thường dân bị Nga giam giữ bất hợp pháp
Bảo đảm an ninh quốc tế trong trường hợp Mạc Tư Khoa phá vỡ các điều khoản của bất kỳ lệnh ngừng bắn nào trong tương lai
Các nguồn tin cho tờ Independent biết rằng Kyiv đã chuẩn bị chấp nhận đóng băng dọc theo các tuyến chiến đấu hiện tại, nhưng sẽ không giao thêm lãnh thổ nào cho Nga bất chấp mục tiêu xâm lược hoàn toàn các tỉnh Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson của Ukraine của Putin.
“Chẳng hạn, việc yêu cầu giao hoàn toàn Zaporizhzhia hay Kherson là không hợp lý — với chúng tôi, điều đó nghe thật tệ hại,” một quan chức cho biết.
Tòa Bạch Ốc nhấn mạnh rằng cả Nga và Ukraine đều phải thỏa hiệp để chấm dứt chiến tranh, đồng thời gọi mục tiêu khôi phục biên giới trước năm 2014 của Ukraine là “không thực tế”.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio xác nhận rằng các cuộc đàm phán giữa Ukraine và Hoa Kỳ tại Saudi Arabia vào ngày 11 tháng 3 bao gồm các cuộc thảo luận về “những nhượng bộ lãnh thổ” tiềm năng như một phần của giải pháp đàm phán với Nga.
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy phát biểu vào ngày 12 tháng 3 rằng Ukraine “sẽ không công nhận bất kỳ vùng lãnh thổ bị tạm chiếm nào là của Nga” như một điều kiện của bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào.
“Đây là lằn ranh đỏ quan trọng nhất”, ông nói.
Putin cho biết vào ngày 13 tháng 3 rằng Nga sẵn sàng đồng ý với lệnh ngừng bắn do Hoa Kỳ đề xuất ở Ukraine, nhưng chỉ khi Kyiv chấp nhận một loạt các yêu cầu áp bức. Những yêu cầu này bao gồm bảo đảm rằng Kyiv sẽ không huy động hoặc huấn luyện quân đội hoặc chấp nhận bất kỳ viện trợ quân sự nào trong thời gian ngừng bắn.
“Putin đang chơi trò chơi. Chúng tôi đã có động thái mạnh mẽ — giờ đến lượt ông ấy,” các nguồn tin nói với tờ Independent.
“ Chúng tôi đã chứng minh rằng chúng tôi hợp lý; chúng tôi mong muốn có hòa bình — nếu Nga không đồng ý, toàn thế giới sẽ thấy họ là những kẻ nói dối.”
[Kyiv Independent: No more lost territory, return of deported children — Kyiv names red lines for peace deal, Independent reports]
8. Carney của Canada bắt đầu chuyến công du nước ngoài đầu tiên với những lời chỉ trích ngầm nhắm vào Tổng thống Donald Trump
Thủ tướng Canada mới Mark Carney đã bắt đầu chuyến công du nước ngoài đầu tiên kể từ khi nhậm chức bằng tuyên bố đất nước của ông cần hợp tác với “những đồng minh đáng tin cậy”, một động thái rõ ràng nhắm vào Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.
“ Điều quan trọng hơn bao giờ hết là Canada củng cố mối quan hệ với các đồng minh đáng tin cậy của chúng tôi như Pháp,” Carney phát biểu khi xuất hiện cùng Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại Paris ở Điện Elysée. “Chúng tôi biết rằng hợp tác kinh tế, chứ không phải đối đầu, là cách để xây dựng nền kinh tế mạnh mẽ.”
Carney dường như nhấn mạnh từ “đáng tin cậy”, nhìn thẳng vào Macron khi ông nói từ này bằng tiếng Pháp.
Carney, người tuyên thệ nhậm chức thủ tướng vào thứ sáu, đã tới Pháp và Vương quốc Anh vào thứ hai để củng cố sự ủng hộ xuyên Đại Tây Dương dành cho Ottawa khi nước này phải đối mặt với thuế quan và các mối đe dọa sáp nhập từ Washington.
Tổng thống Donald Trump đã áp thuế đối với một số mặt hàng nhập khẩu từ các đối tác thương mại của Hoa Kỳ như Liên minh Âu Châu và Canada, đáng chú ý nhất là thép và nhôm. Canada đã đáp trả bằng các biện pháp trả đũa, trong khi Ủy ban Âu Châu cho biết họ đã sẵn sàng làm như vậy.
Carney phát biểu rằng: “Tôi muốn bảo đảm rằng Pháp và toàn bộ Âu Châu sẽ hợp tác nhiệt tình với Canada - quốc gia Âu Châu nhất trong số các quốc gia ngoài Âu Châu”, dường như đồng tình với những gợi ý rằng Canada nên gia nhập Liên Hiệp Âu Châu.
Một cuộc khảo sát gần đây của công ty thăm dò ý kiến Abacus Data của Canada cho thấy 44 phần trăm người Canada được hỏi tin rằng đất nước họ nên gia nhập Liên Hiệp Âu Châu, trong khi chỉ có 34 phần trăm phản đối ý tưởng này - mặc dù tư cách thành viên Liên Hiệp Âu Châu chỉ dành riêng cho các nước Âu Châu.
Macron nhấn mạnh rằng ông và Carney chia sẻ niềm tin rằng “thương mại công bằng tôn trọng các quy tắc quốc tế là tốt cho sự thịnh vượng của mọi người. Chắc chắn hiệu quả hơn thuế quan tạo ra lạm phát gây tổn hại đến chuỗi sản xuất và sự hội nhập của nền kinh tế của chúng ta”.
Cả Carney và Macron đều nhấn mạnh các cơ hội kinh tế chung cho đất nước của họ trong các lĩnh vực bao gồm AI và công nghệ lượng tử. Trước đó trong ngày, Carney đã đến thăm Nhà thờ Đức Bà Paris được xây dựng lại và gặp đại sứ Canada và cựu lãnh đạo Đảng Tự do Stéphane Dion.
Sau đó, Carney đi qua eo biển Manche để gặp Thủ tướng Keir Starmer và Vua Charles III, người có biểu tượng chính trị được mã hóa và đã chọn đeo cà vạt đỏ của Canada.
Carney cho biết Canada “không cố gắng tổ chức một cuộc trả đũa phối hợp” đối với thuế quan của Tổng thống Donald Trump. Ông né tránh các câu hỏi về việc liệu ông có thúc ép Starmer khởi động lại các cuộc đàm phán về một thỏa thuận thương mại được cập nhật với Vương quốc Anh hay không
Người ta không rõ liệu Carney có nhiều cơ hội đi công tác nước ngoài hơn với tư cách là thủ tướng hay không, vì ông dự kiến sẽ kêu gọi bầu cử mới sớm nhất là vào tháng này.
[Politico: Canada’s Carney starts first trip abroad with implicit digs at Trump]
9. Động thái của Tổng thống Donald Trump nhằm làm im lặng các phương tiện truyền thông ủng hộ dân chủ gây ra sự phẫn nộ
Động thái ngừng tài trợ cho các phương tiện truyền thông do Hoa Kỳ tài trợ, bao gồm Đài Tiếng nói Hoa Kỳ, gọi tắt là VOA và Đài Âu Châu Tự do/Đài Tự do (RFE/RL) của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đang gây ra sự tức giận và phẫn nộ.
Hôm Thứ Bẩy, 15 Tháng Ba,, các nhà báo của VOA, RFE/RL và các cơ quan truyền thông khác do Hoa Kỳ tài trợ đã bị cho nghỉ việc hoặc được yêu cầu ngừng làm việc sau khi Tổng thống Donald Trump có động thái chính thức đóng băng tài trợ cho các cơ quan truyền thông có phóng viên trên khắp thế giới và đưa tin về các khu vực bao gồm Đông Âu và Trung Á.
“Những phương tiện truyền thông này là ngọn hải đăng của sự thật, dân chủ và hy vọng cho hàng triệu người trên khắp thế giới”, Ủy ban Âu Châu nói với tờ POLITICO vào Chúa Nhật. “Trong thời đại nội dung không được kiểm duyệt và tin tức giả mạo, báo chí và tự do báo chí đóng vai trò quan trọng đối với nền dân chủ”, Ủy ban cho biết.
“Quyết định này có nguy cơ mang lại lợi ích cho các đối thủ chung của chúng ta”, giám đốc điều hành Liên Hiệp Âu Châu nói thêm.
“Tôi vô cùng đau buồn khi lần đầu tiên sau 83 năm, Đài Tiếng nói Hoa Kỳ lừng danh lại bị im lặng”, giám đốc VOA Michael Abramowitz cho biết hôm thứ Bảy, thông báo rằng hơn 1.300 nhà báo và nhân viên của VOA, bao gồm cả ông, đã bị cho nghỉ hành chính.
Hôm Thứ Sáu, Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp nhằm giảm thiểu tối đa chức năng của một số cơ quan, bao gồm Cơ quan Truyền thông Toàn cầu Hoa Kỳ, gọi tắt là USAGM, nơi giám sát các phương tiện truyền thông như VOA, RFE/RL, Văn phòng Phát thanh Cuba, Đài Phát thanh Á Châu Tự do và Mạng lưới Phát thanh Trung Đông.
“Việc hủy bỏ thỏa thuận tài trợ giữa Radio Free Europe/Radio Liberty sẽ là một món quà lớn dành cho đối phương của nước Mỹ,” Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc điều hành RFE/RL Stephen Capus cho biết vào thứ Bảy.
“Các giáo sĩ Iran, các nhà lãnh đạo cộng sản Trung Quốc và những nhà độc tài ở Mạc Tư Khoa và Minsk sẽ ăn mừng sự sụp đổ của RFE/RL sau 75 năm. Việc trao cho đối phương của chúng ta một chiến thắng sẽ khiến chúng mạnh hơn và nước Mỹ yếu hơn”, Capus nói.
VOA và RFE/RL bị Nga coi là các tổ chức nước ngoài không mong muốn.
Đài Phát thanh Á Châu Tự do dự kiến sẽ bắt đầu cho một số nhân viên của mình nghỉ phép trong những ngày tới, POLITICO đưa tin vào thứ sáu.
Tổ chức phi chính phủ quốc tế Phóng viên không biên giới cho biết họ “lên án quyết định này vì nó đi chệch khỏi vai trò lịch sử của Hoa Kỳ là người bảo vệ thông tin miễn phí”. Tổ chức phi chính phủ này kêu gọi “Quốc hội Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế hành động chống lại động thái chưa từng có này”.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã vô căn cứ cáo buộc các phương tiện truyền thông bị ảnh hưởng là thiên vị.
Tòa Bạch Ốc cho biết trong một tuyên bố vào thứ Bảy rằng quyết định này “sẽ bảo đảm rằng người nộp thuế không còn phải chịu trách nhiệm cho những tuyên truyền cực đoan nữa”.
Kari Lake, cố vấn cao cấp của USAGM do Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm, cho biết “cơ quan này không thể cứu vãn được”, lập luận rằng “từ trên xuống dưới, cơ quan này là một sự thối nát và gánh nặng khổng lồ đối với người nộp thuế Mỹ”.
VOA được thành lập vào năm 1942 và phát sóng trên toàn cầu. Hiến chương năm 1976 của VOA nêu rõ “lợi ích lâu dài của Hoa Kỳ được phục vụ bằng cách giao tiếp trực tiếp với người dân trên thế giới”. Luật pháp trong những năm 1990 và 2010 đã bảo vệ VOA khỏi sự can thiệp của các quan chức chính phủ Hoa Kỳ.
Đầu tháng này, Bộ Hiệu quả Chính phủ, gọi tắt là DOGE của Elon Musk đã áp dụng lệnh đóng băng tài trợ cho các kênh truyền thông USAGM trong 30 ngày, bao gồm VOA và RFE/RL, như một bước đầu tiên có thể thực hiện để cắt giảm vĩnh viễn hỗ trợ của chính phủ cho các kênh truyền thông này.
[Politico: Trump’s move to silence pro-democracy media sparks outrage]
10. Nga phản ứng với kế hoạch đưa lực lượng gìn giữ hòa bình tới Ukraine
Nga đã chỉ trích Emmanuel Macron sau khi tổng thống Pháp tuyên bố Kyiv không cần sự chấp thuận của Mạc Tư Khoa để yêu cầu quân gìn giữ hòa bình trên đất Ukraine.
Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov đã trả lời tờ báo Izvestia khi các đồng minh NATO cân nhắc việc gửi quân tới Ukraine như một phần của thỏa thuận ngừng bắn đang được đàm phán giữa Washington và Mạc Tư Khoa.
Mạc Tư Khoa đang làm rõ rằng họ sẽ không chấp nhận việc điều động lực lượng gìn giữ hòa bình của phương Tây tại Ukraine. Các đồng minh NATO của Kyiv đã nói rằng việc làm như vậy sẽ bảo vệ an ninh tập thể của Âu Châu và ngăn chặn sự xâm lược tiềm tàng của Nga trong tương lai. Mặc dù Điện Cẩm Linh trước đây đã nhiều lần bác bỏ ý tưởng này, nhưng bình luận của Ryabkov thể hiện sự bác bỏ mạnh mẽ nhất của họ cho đến nay.
“Ukraine có chủ quyền - nếu họ yêu cầu lực lượng đồng minh hiện diện trên lãnh thổ của mình, thì Nga không có quyền chấp nhận hay từ chối”, Macron phát biểu với tờ báo Pháp Le Parisien vào ngày 15 tháng 3.
Một nguồn tin cao cấp trong chính phủ Anh cũng chia sẻ với tờ báo The Times của Luân Đôn rằng phương Tây có ý định điều động hơn 10.000 quân tới Ukraine để giám sát lệnh ngừng bắn có thể xảy ra giữa Mạc Tư Khoa và Kyiv.
Ryabkov cho biết việc điều động quân đội như vậy ở Ukraine sẽ “hoàn toàn không phù hợp và vô lý”. Tuy nhiên, ông nói thêm rằng Nga sẽ cởi mở với “sự hiện diện của các quan sát viên không vũ trang và một phái bộ dân sự ở Ukraine để giám sát việc thực hiện một số khía cạnh của thỏa thuận hoặc cơ chế bảo đảm”.
“Chúng tôi hoàn toàn không quan tâm đến việc các lực lượng NATO có thể được điều động trên lãnh thổ Ukraine dưới nhãn hiệu nào: có thể là Liên minh Âu Châu, NATO hoặc với tư cách quốc gia của họ. Trong mọi trường hợp, nếu họ xuất hiện ở đó, điều đó có nghĩa là họ được điều động trong một khu vực xung đột với tất cả các hậu quả đối với các lực lượng này với tư cách là các bên tham gia xung đột”, Ryabkov nói.
Chỉ trích Macron, thứ trưởng ngoại giao cáo buộc tổng thống Pháp sử dụng quân đội để đánh lạc hướng sự chú ý khỏi các vấn đề trong nước.
“Đất nước đang trải qua một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng; nó đang bị rung chuyển bởi các cuộc biểu tình; Emmanuel Macron và các lực lượng chính trị ủng hộ ông không ở trong một vị thế rất mạnh mẽ,” Ryabkov nói. “Do đó, việc đưa ra một chủ đề lớn như việc gửi một đội quân là nhằm mục đích, trong số những mục đích khác, để đánh lạc hướng sự chú ý của công chúng khỏi các vấn đề trong nước.”
Nhà ngoại giao này cho biết thêm, Nga sẽ yêu cầu những bảo đảm “chắc chắn” trong bất kỳ thỏa thuận hòa bình tiềm năng nào, bảo đảm rằng Ukraine sẽ giữ thái độ trung lập và từ bỏ tham vọng gia nhập NATO.
Các quan chức Hoa Kỳ đang tham gia các cuộc đàm phán với Mạc Tư Khoa nhằm mục đích chấm dứt cuộc chiến hiện đã bước sang năm thứ tư.
Ukraine đã đồng ý ủng hộ đề xuất do Washington hậu thuẫn về lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày trong chiến tranh.
Tổng thống Donald Trump đã đe dọa sẽ áp dụng “các lệnh trừng phạt quy mô lớn” và thuế quan lên Nga nếu Putin không đồng ý ngừng bắn và thỏa thuận hòa bình.
Trợ lý của Vladimir Putin, Yuri Ushakov, đã nói với phương tiện truyền thông nhà nước vào ngày 16 tháng 3: “Chúng tôi coi đây là nỗ lực nhằm cung cấp cho lực lượng Ukraine một khoảng dừng trong giai đoạn khó khăn. Quân đội Nga đang tiến lên trên mọi mặt trận và trong những hoàn cảnh này, lệnh ngừng bắn có thể được coi là một cách để cho phép Ukraine củng cố vị thế của mình”.
Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov đã xác nhận rằng Tổng thống Donald Trump sẽ nói chuyện với Putin qua điện thoại vào thứ Ba. Tổng thống Donald Trump nói với các phóng viên vào tối Chúa Nhật rằng họ sẽ nói chuyện “để xem liệu chúng ta có thể chấm dứt cuộc chiến đó hay không”.
[Newsweek: Russia Responds To Plan for Peacekeepers in Ukraine]