1. Vụ nổ thứ hai xảy ra tại kho dầu của Nga chứa 100.000 tấn nhiên liệu

Vụ nổ thứ hai xảy ra tại một kho dầu của Nga ở quận Kavkazsky thuộc Krasnodar, nơi đã bốc cháy trong hai ngày sau một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa.

Trên Telegram, Trung tâm điều hành Krasnodar Krai, một cơ quan chính quyền khu vực điều phối ứng phó khủng hoảng và quản lý tình trạng khẩn cấp, cho biết một vụ nổ sản phẩm dầu đã xảy ra “do áp suất trong bể chứa đang cháy bị giảm” trong khi lính cứu hỏa đang dập tắt đám cháy đã bùng phát kể từ cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa vào ngày 19 tháng 3.

Kho chứa dầu Naftatrans là một phần của cơ sở hạ tầng quan trọng ở miền Nam nước Nga và bao gồm trạm Kavkazskaya, nơi vận chuyển dầu đến hệ thống đường ống của Liên hợp đường ống Caspian, sau đó dầu được vận chuyển bằng đường biển để xuất khẩu.

Vụ cháy tại kho xảy ra trong bối cảnh Hoa Kỳ, Nga và Ukraine đang thảo luận các chi tiết kỹ thuật của một thỏa thuận nhằm ngăn chặn các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng.

Vào thứ Tư, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và cho biết Kyiv đã chuẩn bị tạm dừng các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga như một bước đầu tiên hướng tới điều mà ông hy vọng sẽ dẫn đến một “nền hòa bình lâu dài”.

Vào ngày 19 tháng 3, máy bay điều khiển từ xa đã tấn công kho dầu Naftatrans, nơi được cho là chứa 100.000 tấn nhiên liệu trong năm bồn chứa.

Theo hãng truyền thông độc lập Astra của Nga, đường ống giữa hai bồn chứa đã bị hư hại trong cuộc tấn công và một trong hai bồn chứa đã bốc cháy.

Tờ Moscow Times đưa tin, công việc tại kho đã bị đình chỉ và 30 công nhân trong ca đã được di tản, không có thương vong nào xảy ra, khi đám cháy lan rộng ra 10.000 mét vuông.

Hai ngày sau, “trong khi dập tắt đám cháy tại kho dầu, một vụ nổ sản phẩm dầu mỏ và dầu cháy đã xảy ra do vỡ một bể chứa đang cháy ở quận Kavkazsky”, trung tâm điều hành cho biết.

Ba thiết bị bị hư hại và hai lính cứu hỏa bị thương. Khoảng 456 lính cứu hỏa và 181 đơn vị thiết bị đã tham gia dập tắt đám cháy.

Chính quyền địa phương đã đóng đường đến Krasnodar và người dân gần đó được khuyến cáo nên ở trong nhà và đóng cửa sổ.

Trung tâm điều hành Krasnodar Krai cho biết trên Telegram: “Điều này có nghĩa là cả hai bồn chứa đang cháy, cùng với các van cách ly, các sản phẩm dầu mỏ trong khu vực ngăn chặn xung quanh các thùng chứa và phần các sản phẩm dầu mỏ đang cháy bị đẩy ra ngoài các bồn chứa do vụ nổ. Tổng diện tích của đám cháy đã tăng lên thêm 10.000 mét vuông.”

Chính quyền địa phương sẽ tiếp tục dập tắt đám cháy tại kho dầu. Các cuộc đàm phán giữa các quan chức từ Mạc Tư Khoa và Washington dự kiến sẽ diễn ra vào Chúa Nhật.

[Newsweek: Second Blast Hits Russian Oil Depot Holding 100,000 Tons of Fuel]

2. Tổng thống Trump nói rằng ‘việc phân chia đất đai’ trong các cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraine ‘đang được đàm phán khi chúng tôi nói chuyện với nhau’

Hôm Thứ Sáu, 21 Tháng Ba, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết, trong khuôn khổ các cuộc đàm phán chấm dứt chiến tranh, các bên sẽ có thỏa thuận phân chia lãnh thổ.

Tuyên bố của Tổng thống Trump được đưa ra trước thềm cuộc đàm phán riêng giữa Hoa Kỳ với Nga và Ukraine dự kiến diễn ra vào ngày 24 tháng 3 tại Saudi Arabia.

“Sớm thôi, chúng ta sẽ có lệnh ngừng bắn hoàn toàn, và sau đó chúng ta sẽ có một hợp đồng”, Tổng thống Trump phát biểu trong một cuộc họp báo, đồng thời nói thêm rằng thỏa thuận trong tương lai bao gồm cả việc “phân chia đất đai”.

“Vấn đề này đang được đàm phán ngay lúc này,” Tổng thống Trump cho biết mà không nêu rõ hình thức đàm phán.

Trong cuộc họp báo, Tổng thống Trump cũng né tránh câu hỏi về việc áp đặt lệnh trừng phạt mới đối với Nga khi nước này tiếp tục tấn công Ukraine.

“Vâng, họ đang đấu tranh với nhau,” Tổng thống Trump nói.

Nga đã xâm lược và sáp nhập Crimea bất hợp pháp khi bắt đầu cuộc chiến tranh với Ukraine vào năm 2014. Sau khi cuộc xâm lược toàn diện nổ ra vào năm 2022, Mạc Tư Khoa cũng tuyên bố sáp nhập bất hợp pháp các tỉnh Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson bị tạm chiếm một phần.

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã từ chối công nhận sự xâm lược của Nga đối với các vùng lãnh thổ của Ukraine trong bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào, gọi đó là “ranh giới đỏ” mà Kyiv sẽ không vượt qua. Hiến pháp Ukraine quy định rằng “lãnh thổ của Ukraine trong biên giới hiện tại là không thể chia cắt và bất khả xâm phạm”.

Đầu tuần này, hãng tin Semafor đưa tin rằng chính quyền Tổng thống Trump đang cân nhắc việc công nhận Crimea là một phần của thỏa thuận hòa bình. Washington vẫn chưa xác nhận tuyên bố này.

Kaja Kallas, phó chủ tịch Ủy ban Âu Châu, và cũng là Đại diện cấp cao của Liên Hiệp Âu Châu về chính sách đối ngoại và an ninh, cực lực phản đối ý tưởng này và gọi đó là một hình thức tưởng thưởng cho bọn xâm lược.

[Kyiv Independent: Trump says 'dividing up lands' within negotiations between Russia, Ukraine 'is being negotiated as we speak']

3. Nga tuyên bố cuộc tấn công của Ukraine vào đường ống dẫn khí Sudzha phá vỡ thỏa thuận ngừng bắn của Tổng thống Trump

Nga cáo buộc Ukraine tấn công đường ống dẫn khí đốt ở Sudzha, vi phạm thỏa thuận không tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của nhau do Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump làm trung gian.

Ukraine cáo buộc Nga tấn công trạm xăng này - hiện đã đóng cửa, mặc dù đây là một phần quan trọng của đường ống dẫn vào Âu Châu - và cáo buộc sai sự thật rằng Kyiv phải chịu trách nhiệm.

Các chi tiết kỹ thuật của lệnh ngừng bắn liên quan đến cơ sở hạ tầng năng lượng dự kiến sẽ được giải quyết trong những ngày tới, nhưng cả nhà độc tài Vladimir Putin và Volodymyr Tổng thống Zelenskiy đều đã đồng ý trong các cuộc điện đàm với Tổng thống Trump về việc tạm thời dừng các cuộc tấn công như vậy.

Tổng thống Trump hy vọng lệnh ngừng bắn một phần sẽ dẫn đến lệnh ngừng bắn rộng hơn, và sau đó là một thỏa thuận hòa bình toàn diện để chấm dứt cuộc chiến của Nga với Ukraine. Ông thấy rằng sự mất mát về sinh mạng và chi phí mà người nộp thuế Mỹ phải trả cho việc tài trợ cho quốc phòng của Ukraine là không thể chấp nhận được nữa.

Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cho biết vào sáng thứ sáu rằng lệnh của Putin về việc không tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng vẫn có hiệu lực bất chấp hành động của Ukraine, truyền thông nhà nước Nga đưa tin.

Quân đội Nga gọi vụ nổ ở Sudzha là “hành động khiêu khích có chủ đích của chế độ Kiev” nhằm “làm mất uy tín các sáng kiến hòa bình của Tổng thống Hoa Kỳ”, hãng thông tấn nhà nước TASS đưa tin. Nga gọi Thủ đô của Ukraine là Kiev thay vì Kyiv như chính người Ukraine và các nước phương Tây gọi.

Một ngày trước đó, Nga đã cáo buộc Ukraine vi phạm thỏa thuận ngừng bắn khi tấn công các kho dầu của nước này.

Nhưng Bộ Tổng tham mưu Quân đội Ukraine đã đăng trên Facebook rằng Nga đang “tăng cường chiến dịch làm mất uy tín đối với Ukraine”.

“Đúng vậy, đối phương đổ lỗi cho Lực lượng Phòng vệ của chúng tôi trong vụ pháo kích trạm xăng Sudzha,” bài đăng cho biết. “Những cáo buộc này là vô căn cứ. Đúng vậy, trạm xăng được đề cập đã nhiều lần bị chính người Nga pháo kích.”

Reuters đưa tin, một tài khoản Telegram của quân đội Ukraine đã đăng tải một đoạn video về vụ nổ ở Sudzha vào đầu ngày.

Đoạn video có chú thích: “Các phương tiện truyền thông đưa tin về một cuộc tấn công thành công vào hệ thống vận chuyển khí đốt Sudzha mà đối phương sử dụng để vận chuyển khí đốt tới Âu Châu.”

Svetlana Petrenko, đại diện chính thức của Ủy ban Điều tra Nga, nói với hãng thông tấn nhà nước RIA Novosti rằng một cuộc điều tra đã được mở về vụ nổ và chỉ trích Kyiv.

“Một vụ án hình sự đã được mở liên quan đến vụ nổ trạm phân phối khí đốt Sudzha do quân nhân Quân đội Ukraine gây ra”, bà cho biết.

Vụ việc sẽ được điều tra như một vụ tấn công khủng bố và sẽ được đơn vị điều tra trung ương của quân đội giải quyết, RIA đưa tin.

Tổng thống Zelenskiy phát biểu hôm thứ sáu về các cuộc không kích của Nga qua đêm: “Chính áp lực chung đối với Nga, cùng với các lệnh trừng phạt cứng rắn hơn và hỗ trợ quốc phòng mạnh mẽ hơn cho đất nước chúng tôi, sẽ mở đường cho việc chấm dứt loại khủng bố này và việc Nga kéo dài chiến tranh”.

“Chúng tôi mong đợi áp lực thực sự lên Nga từ Hoa Kỳ, Âu Châu và tất cả các đối tác của chúng tôi. Đây là điều sẽ cho phép ngoại giao có hiệu quả.”

Các cuộc đàm phán giữa các phái đoàn từ Hoa Kỳ, Nga và Ukraine sẽ diễn ra từ Chúa Nhật tại Saudi Arabia để giải quyết các chi tiết của lệnh ngừng bắn chống lại cơ sở hạ tầng năng lượng. Điều này có thể dẫn đến một thỏa thuận chính thức hơn so với các thỏa thuận bằng lời hiện tại.

[Newsweek: Russia Claims Ukraine Strike on Sudzha Gas Pipe Breaks Trump Ceasefire Deal]

4. Anh cho biết họ có 25 tỷ bảng Anh trong tài sản bị đóng băng của Nga

Chính phủ Anh hôm Thứ Bẩy, 22 Tháng Ba, xác nhận đã đóng băng 25 tỷ bảng Anh tài sản của Nga, theo dữ liệu mới nhất do cơ quan giám sát lệnh trừng phạt công bố.

Theo báo cáo được Văn phòng Thực hiện Trừng phạt Tài chính, gọi tắt là OFSI, cơ quan giám sát trừng phạt thuộc Bộ Tài chính, công bố ngày hôm nay, số tiền này đã tăng 10 phần trăm trong một năm, tương đương 2,3 tỷ bảng Anh.

Con số 25,03 tỷ bảng Anh của OFSI liên quan đến số tài sản bị đóng băng đã được báo cáo cho cơ quan này kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm 2022. Trong báo cáo năm 2023, OFSI cho biết số tiền bị đóng băng lên tới 22,7 tỷ bảng Anh.

Âu Châu nắm giữ số tài sản cố định của Nga lớn hơn nhiều, khoảng 200 tỷ euro, phần lớn do Euroclear của Bỉ nắm giữ.

Đã có nhiều lời kêu gọi tịch thu tiền để hỗ trợ Ukraine. Đầu tháng này, một nhóm nghị sĩ Anh thuộc nhiều đảng đã kêu gọi chính phủ sử dụng các tài sản bị đóng băng để giúp Kyiv trong cuộc chiến chống lại Nga.

Khi ở Kyiv vào ngày 15 tháng 3, Thủ tướng Keir Starmer nói với các phóng viên rằng ông đã thảo luận về việc tịch thu tài sản với Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, nhưng đó là “một câu hỏi phức tạp”.

Ở Âu Châu, những cuộc thảo luận tương tự cũng đang diễn ra khi quốc hội Pháp thông qua một nghị quyết không ràng buộc để yêu cầu Liên Hiệp Âu Châu tịch thu tài sản của Nga để hỗ trợ Ukraine.

Tuy nhiên, Thủ tướng Bỉ Bart De Wever đã dập tắt khả năng Âu Châu sẽ lấy tiền vào tối thứ năm, ông nói với các phóng viên rằng làm như vậy sẽ là “một hành động chiến tranh”.

Để phản hồi báo cáo mới nhất của OFSI, Bộ trưởng Kinh tế Bộ Tài chính Emma Reynolds cho biết: “Anh đã đóng băng 25 tỷ bảng Anh tài sản của Nga và hợp tác với các đồng minh, chúng tôi đã tước đi của Nga hơn 400 tỷ đô la, tương đương với bốn năm chi tiêu quân sự của Nga. Chúng tôi sẽ tiếp tục thực thi mạnh mẽ các lệnh trừng phạt tài chính của mình như một phần trong phản ứng rộng hơn của chúng tôi đối với cuộc xâm lược tàn bạo của Nga vào Ukraine.”

[Politico: UK says it has £25 billion in frozen Russian assets]

5. Các thành viên Quốc Hội gây áp lực với Marco Rubio về dữ liệu tội ác chiến tranh của Nga đã bị xóa

Ngoại trưởng Marco Rubio đang phải đối mặt với những câu hỏi từ các nhà lập pháp về việc liệu các bằng chứng quan trọng về tội ác chiến tranh của Nga được chia sẻ với Bộ Ngoại Giao của ông có bị xóa hay không.

Trong một lá thư mà Reuters và The New York Times xem được, Dân biểu Greg Landsman và các thành viên Quốc Hội khác cảnh báo rằng dữ liệu có thể đã bị xóa vĩnh viễn sau quyết định của chính quyền Tổng thống Donald Trump đóng cửa chương trình Phòng thí nghiệm nghiên cứu nhân đạo của Đại học Yale nhằm theo dõi tình trạng của các trẻ em Ukraine bị Nga bắt cóc.

“Chúng tôi có lý do để tin rằng dữ liệu từ kho lưu trữ đã bị xóa vĩnh viễn. Nếu đúng như vậy, điều này sẽ gây ra hậu quả tàn khốc”, bức thư viết.

Nếu không có chương trình theo dõi này và dữ liệu của nó, hàng ngàn trẻ em Ukraine có thể bị mất tích vĩnh viễn ở Nga sau khi bị bắt cóc, và các tội ác chiến tranh tiềm tàng có thể không bị phát hiện và trừng phạt.

Kyiv có thể có lý do chính đáng để tiếp tục chiến đấu với Nga, thay vì theo đuổi một thỏa thuận hòa bình, vì một trong những ranh giới đỏ trong các cuộc đàm phán là những đứa trẻ bị bắt cóc phải được trả về Ukraine.

Dữ liệu, mà nhiều người hiện đang lo ngại đã bị xóa, được sử dụng để theo dõi việc di dời cưỡng bức trẻ em Ukraine đến Nga. Đó là một vấn đề mà các tổ chức quốc tế, bao gồm cả Liên Hiệp Quốc, đã dán nhãn là tội ác chiến tranh tiềm tàng. Các nhà lập pháp cảnh báo rằng bằng chứng quan trọng đối với các cuộc điều tra tội ác chiến tranh trong tương lai có thể không thể thu hồi được.

Bức thư của họ cho biết Bộ Ngoại giao và trung tâm nghiên cứu Yale đã “lưu giữ bằng chứng về những đứa trẻ bị bắt cóc từ Ukraine mà họ đã xác định... ngõ hầu bảo đảm chúng được trả lại”.

Một cá nhân giấu tên am hiểu công việc của Trung tâm Yale đã xác minh nội dung bức thư và nói với Tờ New York Times rằng thông tin chi tiết là chính xác.

Các nhà nghiên cứu tại Yale đang biên soạn một cơ sở dữ liệu có tên là Caesar để Bộ Ngoại giao sử dụng nhằm chia sẻ thông tin về trẻ em Ukraine bị bắt cóc với Europol, là cơ quan thực thi pháp luật của Liên minh Âu Châu, và Tòa án Hình sự Quốc tế, nơi có thể buộc tội các quan chức Nga, tờ Tờ New York Times cho biết.

Các ước tính về số lượng trẻ em Ukraine bị Nga bắt cóc có sự khác nhau, vì các quan chức Ukraine cho biết Mạc Tư Khoa đã bắt cóc 20.000 trẻ em, trong khi các nhà nghiên cứu Yale cho biết trong các báo cáo trước đó rằng họ đã theo dõi 30.000 trẻ.

Theo Tờ New York Times, cơ sở dữ liệu này chứa thông tin về 6.000 trẻ em Ukraine được đưa đến Nga và hơn 2.400 trẻ em được đưa đến Belarus. Trong số 2.400 trẻ em này, Hoa Kỳ có thông tin chi tiết, bao gồm tên và ảnh trong hồ sơ, về 314 trẻ em đang ở Nga.

Một nguồn tin giấu tên quen thuộc với chương trình theo dõi nói với Reuters rằng việc DOGE cắt giảm kinh phí cho chương trình đã dẫn đến việc xóa 26 triệu đô la bằng chứng về tội ác chiến tranh của Putin. Họ nói, “Họ đã lấy 26 triệu đô la tiền thuế của người dân Hoa Kỳ được sử dụng cho dữ liệu về tội ác chiến tranh và ném nó vào máy nghiền gỗ, bao gồm cả hồ sơ về tất cả trẻ em. Họ muốn bảo vệ Putin khỏi bị truy tố. Đó là tài liệu cuối cùng có thể được tòa án chấp nhận với tất cả siêu dữ liệu.”

Các thành viên Quốc Hội cũng đang yêu cầu chính quyền của Tổng thống Donald Trump khôi phục chương trình do chính phủ tài trợ do phòng thí nghiệm của Đại học Yale dẫn đầu.

Họ đã thêm vào trong bức thư: “Chính phủ của chúng ta đang cung cấp một dịch vụ thiết yếu—một dịch vụ không yêu cầu chuyển vũ khí hoặc tiền mặt cho Ukraine—nhằm theo đuổi mục tiêu cao cả là giải cứu những đứa trẻ này. Chúng tôi phải, ngay lập tức, tiếp tục công việc để giúp Ukraine đưa những đứa trẻ này về nhà.”

Bức thư cũng kêu gọi chính quyền Tổng thống Trump áp dụng lệnh trừng phạt các quan chức Nga và Belarus có liên quan đến việc bắt cóc những đứa trẻ này, và nói rằng: “Những hành vi vi phạm trắng trợn và được thừa nhận công khai này đối với quyền của trẻ em theo luật pháp quốc tế đòi hỏi phải chịu hậu quả”.

Lời kêu gọi hành động của các nhà lập pháp diễn ra ngay sau khi Bộ Hiệu quả Chính phủ, gọi tắt là DOGE của cố vấn Tổng thống Donald Trump là Elon Musk tạm dừng hỗ trợ tài chính cho các nhà nghiên cứu tại Yale vào ngày 15 tháng 3. Những khoản cắt giảm này là một phần trong nỗ lực lớn hơn của ông nhằm cắt giảm chi tiêu của chính phủ.

Nhóm nghiên cứu của Đại học Yale, một phần của chương trình Quan sát xung đột chuyên điều tra tội ác chiến tranh do Nga gây ra, đã sử dụng công nghệ nguồn mở bao gồm hình ảnh vệ tinh, phương tiện truyền thông xã hội và các cơ quan truyền thông của Nga để tìm kiếm trẻ em Ukraine mất tích.

Theo i Paper, trước lễ nhậm chức của Tổng thống Donald Trump vào tháng Giêng, phòng thí nghiệm đã thu thập bằng chứng về 314 trẻ em từ các tỉnh Donetsk và Luhansk ở miền đông Ukraine trong độ tuổi từ 2 đến 17.

[Newsweek: Democrats Press Marco Rubio Over 'Deleted' Russian War Crimes Data]

6. Thủ tướng Bỉ cho biết việc tịch thu tài sản bị đóng băng của Nga là ‘một hành động chiến tranh’

Thủ tướng Bỉ Bart De Wever phát biểu với các phóng viên rằng việc Âu Châu tịch thu gần 200 tỷ euro tài sản bị đóng băng của Nga sẽ là “một hành động chiến tranh”.

Phát biểu sau cuộc họp của các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu tại Brussels, ông cảnh báo rằng động thái này sẽ mang lại “rủi ro hệ thống cho toàn bộ hệ thống tài chính thế giới” và gây ra sự trả đũa từ Mạc Tư Khoa.

Lời cảnh báo của Thủ tướng De Wever được đưa ra khi các nước Âu Châu bao gồm Pháp, Anh và Tây Ban Nha đang có ý định tịch thu tài sản của Nga vốn bị phong tỏa sau khi nhà độc tài Vladimir Putin phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022. Ý tưởng của họ là sử dụng chính số tiền này để củng cố quốc phòng của Ukraine và tăng cường đòn bẩy của nước này trong các cuộc đàm phán hòa bình với Nga.

Tuy nhiên, Bỉ có vai trò đáng kể trong trò chơi này vì Euroclear, tổ chức tài chính nắm giữ phần lớn tài sản bất động ở Âu Châu, có trụ sở tại Brussels.

Quốc gia này lo ngại rằng việc giao tiền cho Ukraine sẽ khiến Euroclear phải đối mặt với nhiều khiếu nại pháp lý hơn từ những người nắm giữ những tài sản đó.

Euroclear hiện đang vướng vào vụ kiện tụng với nhiều bên đang sử dụng tòa án có tính chính trị cao của Nga để phản đối việc tài sản của họ bị giữ lại và tìm cách bồi thường.

“ Chúng ta không sống trong thế giới tưởng tượng. Chúng ta đang sống trong thế giới thực, nơi mà nếu bạn lấy 200 tỷ euro từ ai đó thì sẽ có hậu quả”, De Wever nói.

Năm ngoái, các nước G7 đã đồng ý sử dụng lợi nhuận thu được từ tài sản — thay vì sử dụng trực tiếp tài sản — để cấp khoản vay 50 tỷ euro cho Ukraine.

Nhưng một số quốc gia đang thúc đẩy để tiến thêm một bước nữa. Đầu tháng này, các nhà lập pháp Pháp đã ủng hộ một nghị quyết không ràng buộc kêu gọi Liên Hiệp Âu Châu tịch thu tài sản và sử dụng chúng để hỗ trợ Ukraine.

Theo một số nhà ngoại giao Liên Hiệp Âu Châu, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez đã ủng hộ phương án này trong cuộc họp kín của các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu vào ngày 6 tháng 3.

De Wever cảnh báo các nhà lãnh đạo đồng nghiệp không nên công khai “đại diện cho các tài sản bị đóng băng và bất động như con heo đất nhỏ của Putin mà bạn có thể đập vỡ bằng búa rồi lấy tiền ra và chi tiêu vào bất cứ thứ gì bạn muốn... bởi vì mọi chuyện không đơn giản như vậy.”

[Politico: Seizing frozen Russian assets is ‘an act of war,’ says Belgian PM]

7. Ukraine đã đưa hơn 4.000 tù nhân chiến tranh trở về từ nơi giam giữ của Nga kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện, Tổng thống Zelenskiy nói

Trong diễn từ gởi quốc dân đồng bào tối Thứ Sáu, 21 Tháng Ba, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết Ukraine đã trao đổi với Nga 4.306 tù nhân chiến tranh kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bắt đầu.

Chính phủ Ukraine đã hợp tác với các đối tác nước ngoài và các tổ chức quốc tế để đưa công dân Ukraine trở về nhà. Năm 2024, Ukraine đã đưa được 1.358 người trở về từ nơi bị Nga giam giữ.

“Bây giờ, khi chúng tôi đàm phán với phía Mỹ và các đối tác khác về cách chấm dứt chiến tranh, chúng tôi thảo luận về việc thả tù nhân như một trong những bước đầu tiên”, Tổng thống Zelenskiy nói.

Tổng thống nhấn mạnh rằng mọi dịch vụ cần thiết đang hoạt động để đưa người Ukraine trở về từ nơi bị Nga giam cầm.

Tuyên bố của Tổng thống Zelenskiy được đưa ra ngay sau khi Ukraine đưa 197 binh lính Ukraine về nước. Một trăm bảy mươi lăm người trong số họ được trả về như một phần của cuộc trao đổi một đổi một với Nga, và 22 quân nhân Ukraine khác được trả về thông qua các cuộc đàm phán bên ngoài cuộc trao đổi.

Việc hoán đổi này được Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Putin đàm phán vào ngày 18 tháng 3.

Sau cuộc gọi với Tổng thống Trump, Điện Cẩm Linh tuyên bố sẽ tiến hành trao đổi tù nhân một đổi một với Ukraine. Mạc Tư Khoa cũng tuyên bố sẽ thả 23 binh sĩ Ukraine bị thương nặng, nhưng chỉ chuyển giao 22 người.

[Kyiv Independent: Ukraine has brought back over 4,000 prisoners of war from Russian captivity since start of full-scale invasion, Zelensky says]

8. Musk sẽ không nghe kế hoạch chiến tranh mật trong chuyến thăm Ngũ Giác Đài

Theo một quan chức nắm rõ các kế hoạch này, cuộc họp tại Ngũ Giác Đài của Elon Musk vào hôm thứ sáu sẽ tập trung vào mối đe dọa mà Trung Quốc gây ra cho khu vực nhưng sẽ không bao gồm các kế hoạch chiến tranh được phân loại là tuyệt mật.

Cuộc họp với Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth và tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, Đô đốc Sam Paparo — người sẽ tham dự trực tuyến từ Hawaii — cho thấy quyền hạn phi thường mà Musk, một nhà thầu quốc phòng với hàng tỷ đô la hợp đồng với chính phủ, được nắm giữ đối với chính quyền Trump.

Tờ New York Times ban đầu đưa tin vào tối thứ năm rằng cuộc họp sẽ bao gồm các kế hoạch được phân loại. Nhưng viên chức này cho biết vào thứ sáu rằng cuộc trò chuyện sẽ tập trung hoàn toàn vào Trung Quốc như là thách thức quân sự chính của Hoa Kỳ. Cuộc họp cũng diễn ra chỉ hai ngày trước khi Hegseth chuẩn bị khởi hành chuyến công du kéo dài một tuần tới Á Châu với các điểm dừng chân tại Nhật Bản, Philippines, Guam và Hawaii.

Vị quan chức này không nói rõ liệu Musk có nhận được bản tóm tắt mật hay không.

Phát ngôn nhân của Ngũ Giác Đài Sean Parnell sáng thứ sáu đã yêu cầu tờ báo rút lại bài báo nhưng không cung cấp thông tin cụ thể về những sai sót mà tờ báo này bị cáo buộc.

“Elon Musk chỉ đến đây để thăm thôi,” Parnell nói trên Fox and Friends, gọi báo cáo này là “tệ hại” và “giả mạo”.

Mối đe dọa mà quân đội Trung Quốc gây ra cho Hoa Kỳ và các đồng minh trong khu vực — một đặc điểm trung tâm của chính quyền Tổng thống Trump thứ nhất và chính quyền Tổng thống Biden — hầu như không có trong chiến lược truyền thông của Bộ Quốc phòng. Thay vào đó, cơ quan này tập trung vào các vấn đề chiến tranh văn hóa và điều quân đến biên giới phía nam như một phần trong cuộc đàn áp nhập cư của Tổng thống Trump.

“Họ chưa đưa ra chiến lược về Trung Quốc”, một cựu quan chức quốc phòng có kinh nghiệm ở Á Châu, người cũng như những người khác, được giấu tên để thảo luận về một vấn đề nhạy cảm về mặt chính trị, cho biết. “Do không có sự diễn đạt rõ ràng từ chính tổng thống, chúng ta phải giải thích quá mức những thứ như thuế quan và TikTok và Elon Musk có khả năng được báo cáo tóm tắt”.

Thật đáng chú ý khi một Bộ trưởng Quốc phòng và một đô đốc bốn sao phụ trách toàn bộ khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương lại cung cấp một cuộc họp báo riêng, thậm chí liên quan đến các tài liệu được phân loại là tuyệt mật, cho một viên chức không được bầu. Động thái này cho thấy vai trò quá to lớn của Musk trong chính quyền Trump.

Cựu quan chức quốc phòng cho biết một người không phải là chuyên gia về Trung Quốc có thể rời khỏi cuộc họp báo như vậy với “cảm nhận rất lệch lạc về khả năng xảy ra xung đột”.

Cuộc họp cũng diễn ra vào ngày Tổng thống Trump và Hegseth chuẩn bị công bố người chiến thắng trong chương trình Chiếm ưu thế trên không thế hệ tiếp theo của Không quân, một nỗ lực trị giá 20 tỷ đô la nhằm thay thế máy bay F-22 Raptor của Lockheed Martin bằng một chiến đấu cơ có người lái sẽ điều động cùng với thế hệ máy bay điều khiển từ xa mới.

Musk đã nhiều lần đặt câu hỏi về nhu cầu chiến đấu cơ có người lái, tuyên bố máy bay điều khiển từ xa có thể thực hiện cùng nhiệm vụ với chi phí và rủi ro ít hơn đối với tính mạng con người. Các quan chức Ngũ Giác Đài có thể sẽ đưa ra lập luận trong cuộc họp nhằm giải thích với Musk về chiến đấu cơ có người lái và Hàng Không Mẫu Hạm để giám sát các vùng rộng lớn của khu vực Thái Bình Dương. Và họ có thể cố gắng gây ấn tượng với Musk rằng Hoa Kỳ vẫn cần các nền tảng lớn có phi hành đoàn để thực hiện các nhiệm vụ quan trọng.

Trong bài đăng trên mạng xã hội vào thứ năm, Hegseth gọi chuyến thăm của Musk là “cuộc họp không chính thức về đổi mới, hiệu quả và sản xuất thông minh hơn”.

Trong bài đăng trên Truth Social vào sáng thứ sáu, Tổng thống Trump cho biết Musk “KHÔNG ĐƯỢC BỘ CHIẾN TRANH BÁO CÁO VỀ BẤT CỨ ĐIỀU GÌ VỀ TRUNG QUỐC!!!”. Trước đây, người ta gọi Ngũ Giác Đài là Bộ Chiến Tranh. Nhưng cái tên này đã không được sử dụng trong nhiều thập niên qua.

[Politico: Musk won’t hear classified war plans in Pentagon visit]

9. Hai Tổng thống Zelenskiy, Pavel gặp nhau tại Kyiv để thảo luận về các bảo đảm an ninh cho Ukraine

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã thảo luận về cuộc chiến với Nga và những nỗ lực của Âu Châu nhằm cung cấp bảo đảm an ninh cho Ukraine trong cuộc gặp với Tổng thống Tiệp Petr Pavel tại Kyiv vào ngày 21 tháng 3.

Tổng thống Pavel đã đến Kyiv vào đầu ngày. Một ngày trước đó, tổng thống Tiệp đã gặp Phó Thủ tướng phụ trách Phát triển Cộng đồng và Lãnh thổ Oleksii Kuleba cùng các quan chức Ukraine khác tại Odessa.

Trong chuyến thăm Odessa của Tổng thống Pavel, Nga đã phóng máy bay điều khiển từ xa loại Shahed vào thành phố này. Ba người bị thương trong cuộc tấn công và cơ sở hạ tầng dân sự bị hư hại.

Tổng thống Pavel và Tổng thống Zelenskiy đã thảo luận về tình hình tiền tuyến, những nỗ lực của Âu Châu nhằm đạt được sự bảo đảm an ninh cho Ukraine và hợp tác trong sản xuất quốc phòng.

Tổng thống Ukraine cũng cảm ơn Tổng thống Pavel vì sự đóng góp của Tiệp cho “liên minh những người tự nguyện” do Anh lãnh đạo.

Các bên cũng đồng ý mở một Trung tâm Thống nhất cho người Ukraine tại Prague.

“Cảm ơn chuyến thăm và sự hợp tác của các bạn. Hôm nay, chúng ta đã ký một tuyên bố chung về quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước. Điều này phản ánh mức độ thực sự của mối quan hệ của chúng ta. Cảm ơn các bạn vì điều này. Cảm ơn sáng kiến của Tiệp và tất cả sự giúp đỡ mà các bạn đã dành cho người dân của chúng tôi,” Tổng thống Zelenskiy nói.

Cộng hòa Tiệp là một trong những quốc gia ủng hộ nhiệt thành nhất cho Ukraine kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2 năm 2022.

Vào tháng 7 năm 2024, Ukraine và Tiệp đã ký một thỏa thuận an ninh song phương có thời hạn 10 năm.

Theo thỏa thuận, Tiệp và Ukraine dự kiến sẽ tăng cường hợp tác trong lĩnh vực công nghệ quân sự, bao gồm sản xuất đạn dược, vũ khí nhỏ, máy bay điều khiển từ xa, tác chiến điện tử và thiết bị hạng nặng.

Hai nước cũng có kế hoạch thành lập các doanh nghiệp chung và tiếp tục đào tạo hàng năm cho 4.000 quân nhân Ukraine.

[Kyiv Independent: Zelensky, Pavel meet in Kyiv to discuss security guarantees for Ukraine]

10. Ba Lan đóng cửa tị nạn tại biên giới Belarus với sự ủng hộ của Liên Hiệp Âu Châu

Ba Lan đang tiến hành một luật mới gây tranh cãi, được các nhà lãnh đạo Liên minh Âu Châu ủng hộ, nhằm đình chỉ quyền tị nạn đối với những người mới đến nước này qua Belarus sau khi cáo buộc Mạc Tư Khoa lợi dụng dòng người di cư để phá vỡ an ninh trong khu vực.

Thủ tướng Donald Tusk cho biết biện pháp này đã được quốc hội Ba Lan thông qua và dự kiến sẽ được Tổng thống Andrzej Duda ký.

“Mỗi ngày chậm trễ đều khiến lực lượng biên phòng, binh lính và cảnh sát của chúng ta gặp nhiều nguy hiểm hơn khi kéo dài cuộc khủng hoảng nghiêm trọng này tại biên giới. Nhờ chính sách cứng rắn này, chúng ta đang ngăn chặn hiệu quả làn sóng này”, Tusk phát biểu tại Brussels, sau cuộc họp của các nhà lãnh đạo khối vào ngày hôm trước.

Vào tháng 10, Thủ tướng Tusk tuyên bố rằng dòng người di cư, trong đó có nhiều người đến từ Phi Châu và Trung Đông, được Nga dàn dựng, gọi đó là “chiến tranh hỗn hợp”. Thủ tướng Tusk trước đó đã nói rằng lực lượng biên phòng Belarus bị cáo buộc đang tích cực hỗ trợ các nhóm cố gắng vượt biên giới, nhằm mục đích chiếm đoạt tài nguyên và gây bất ổn cho Ba Lan.

Luật này sẽ trao quyền cho chính phủ đình chỉ việc ghi danh các yêu cầu tị nạn tại các khu vực biên giới được chỉ định trong tối đa 60 ngày, có thể được gia hạn với sự chấp thuận của quốc hội. Các nhóm dễ bị tổn thương — bao gồm trẻ vị thành niên không có người đi kèm và phụ nữ mang thai — được miễn.

Thủ tướng Tusk cho biết: “Mỗi ngày chúng ta chứng kiến 100, 150, thậm chí 200 vụ cố gắng vượt biên trái phép”.

Các nhà phê bình và các nhóm nhân quyền đã chỉ trích kế hoạch này, gọi nó là “phi pháp” và cảnh báo rằng việc thực hiện “đẩy lùi ngược đãi” vi phạm cả luật tị nạn của Liên Hiệp Âu Châu và quốc tế. Một báo cáo được công bố trong tuần này đã cáo buộc các lực lượng Ba Lan và Belarus đã ngược đãi một cách có hệ thống những người di cư bị mắc kẹt trong Rừng Białowieża. Báo cáo nêu chi tiết về việc đánh đập, tấn công bằng chó và cưỡng bức trả lại của lính canh Ba Lan, cũng như tra tấn và hãm hiếp của các lực lượng Belarus.

Hành động trục xuất người dân mà không cho phép họ nộp đơn xin tị nạn cũng đã bị cơ quan tị nạn của Liên Hiệp Quốc lên án là bất hợp pháp.

Việc đình chỉ tị nạn là chương mới nhất trong chính sách di cư cứng rắn của Ba Lan trước cuộc bầu cử tổng thống của nước này vào tháng 5.

Đây không phải là làn sóng di cư đầu tiên mà Ba Lan cố gắng ngăn chặn. Vào năm 2021, Ba Lan đã phải đối mặt với tình trạng khẩn cấp quốc gia khi hàng chục ngàn người cố gắng vượt biên giới với Belarus khi nhà lãnh đạo Alexander Lukashenko sử dụng vũ khí là những người di cư tuyệt vọng để trả đũa các lệnh trừng phạt áp đặt lên ông và các đồng minh của ông.

Thủ tướng Tusk nói thêm: “Chúng ta sẽ không phải là những người duy nhất ở tuyến đầu trong khi những người khác còn do dự”.

Thủ tướng Tusk, cựu chủ tịch Hội đồng Âu Châu, đã tận dụng các mối quan hệ của mình tại Brussels để bảo đảm sự ủng hộ cho động thái này. Ông lần đầu tiên đề xuất tại một cuộc họp của các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu vào tháng 10 năm ngoái, nơi họ tán thành các miễn trừ đối với các quy tắc tị nạn trong “những tình huống đặc biệt” liên quan đến các mối đe dọa từ Nga và Belarus.

Chính phủ cũng có kế hoạch phát động chiến dịch thông tin tại các quốc gia xuất xứ của người di cư, cảnh báo rằng những người nhập cư trái phép sẽ không còn được bảo vệ tại Ba Lan.

“Họ chỉ đang vứt tiền đi thôi,” Thủ tướng Tusk nói.

Trong khi bảo vệ cuộc đàn áp biên giới phía đông, Thủ tướng Tusk đã bác bỏ lời kêu gọi của phe đối lập về việc đóng cửa biên giới phía tây của Ba Lan với Đức để ngăn chặn sự trở về của những người xin tị nạn, gọi ý tưởng này là “tàn bạo và không cần thiết” và lập luận rằng nó sẽ gây tổn hại đến những người Ba Lan bình thường đang sống và làm việc trong khu vực. Warsaw sẽ không tuân thủ các quy tắc của Liên Hiệp Âu Châu yêu cầu nước này phải tiếp nhận lại những người di cư từ các quốc gia thành viên khác theo Quy định Dublin.

“Ba Lan đang mang đủ gánh nặng rồi,” ông nói. “Chúng tôi sẽ không nhận bất kỳ ai.”

[Politico: Poland shuts asylum door at Belarus border with EU backing]