1. Reuters đưa tin Putin khó có thể chấp nhận lệnh ngừng bắn 30 ngày ở Ukraine

Reuters đưa tin ngày 12 tháng 3, trích dẫn nguồn tin giấu tên của Nga rằng Putin khó có thể đồng ý với lệnh ngừng bắn tạm thời ở Ukraine do Hoa Kỳ đề xuất, vì cho rằng nước này đang chiếm ưu thế trên chiến trường và coi lệnh ngừng bắn là một cái bẫy.

Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cho biết bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn nào cũng phải tính đến những bước tiến trên chiến trường của Nga và đưa ra “sự bảo đảm” cho Mạc Tư Khoa.

Ukraine đã đồng ý với đề xuất của Hoa Kỳ về lệnh ngừng bắn 30 ngày trong các cuộc đàm phán tại Jeddah vào ngày 11 tháng 3, sau đó Washington đã nối lại hỗ trợ quân sự và tình báo cho Kyiv. Hoa Kỳ dự kiến sẽ thảo luận về đề xuất này với Nga trong những ngày tới.

Trong quá khứ, Putin và các quan chức cao cấp khác đã loại trừ khả năng ngừng bắn tạm thời có thể đóng băng xung đột dọc theo tiền tuyến hiện tại.

Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov đã trả lời một cách né tránh khi được hỏi về đề xuất của Hoa Kỳ, giải thích rằng chủ đề này trước tiên phải được thảo luận với phía Mỹ.

Theo hãng tin thân nhà nước Kommersant, Peskov nói với các nhà báo rằng: “Các bạn hãy xem này, các bạn đang hơi quá đà rồi, chúng tôi không muốn làm như vậy”.

Nga tiếp tục xâm lược khoảng 20% lãnh thổ của Ukraine và có những bước tiến ổn định ở Tỉnh Donetsk vào cuối năm 2024. Trong khi tiến trình của Nga ở miền đông Ukraine được cho là đã dừng lại vào đầu năm nay, quân đội của Mạc Tư Khoa dường như đã đạt được những thành quả nhanh chóng ở Tỉnh Kursk, khu vực biên giới của Nga nơi Ukraine đã chiến đấu kể từ tháng 8 năm 2024 nhưng gần đây đã rơi vào thế bị động sau khi Mỹ cắt đứt thông tin tình báo và hình ảnh vệ tinh.

Một nguồn tin nói với Reuters rằng lệnh ngừng bắn có thể làm suy yếu vị thế của Nga, vì phương Tây có thể đổ lỗi cho Mạc Tư Khoa nếu nước này không chấm dứt chiến tranh.

Những tiếng nói theo chủ nghĩa dân tộc Nga và các blogger ủng hộ chiến tranh đã lên án đề xuất ngừng bắn. Konstantin Kosachev, chủ tịch ủy ban quốc tế tại Thượng viện Nga, cho biết bất kỳ thỏa thuận nào cũng nên được đưa ra theo các điều khoản của Mạc Tư Khoa.

Ngược lại, Tướng Đức Carsten Breuer, tổng thanh tra quân đội Đức cảnh báo Ukraine rằng Nga có thể lợi dụng tình trạng hưu chiến để tái phối trí lực lượng, tăng quân và sau đó tấn công dữ dội trong điều kiện nguồn viện trợ của Ukraine trở nên thất thường dưới thời Trump.

[Kyiv Independent: Putin unlikely to accept 30-day ceasefire in Ukraine, Reuters reports]

2. Kế hoạch ngừng bắn của Tổng thống Donald Trump ở Ukraine: Những gì chúng ta biết cho đến nay

Sau hơn ba năm chiến tranh, Ukraine đã đồng ý với đề xuất của Hoa Kỳ về lệnh ngừng bắn ngay lập tức. Theo tuyên bố chung của chính phủ Ukraine và Hoa Kỳ, lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày sẽ có hiệu lực nếu Nga ký vào các điều khoản tương tự.

Bản phác thảo thỏa thuận được đưa ra sau tám giờ đàm phán tại Jeddah, Saudi Arabia, giữa các nhóm bao gồm Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio và về phía Ukraine, chánh văn phòng của Tổng thống Volodymyr Zelenskiy là Andriy Yermak.

Tổng thống Zelenskiy giải thích rằng kế hoạch sẽ bao gồm “một lệnh ngừng bắn tạm thời hoàn toàn trong 30 ngày, không chỉ dừng các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn, máy bay điều khiển từ xa và bom, không chỉ ở Hắc Hải mà còn trên toàn bộ tiền tuyến. Ukraine sẵn sàng chấp nhận đề xuất này — chúng tôi coi đó là một bước đi tích cực và sẵn sàng thực hiện. Bây giờ, Hoa Kỳ phải thuyết phục Nga làm như vậy”.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết ông sẽ nói chuyện với nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin về việc chấp nhận kế hoạch ngừng bắn. “Cần có hai người để nhảy tango”, ông nói.

Sau đây là những gì chúng tôi biết cho đến nay theo tường trình của Ông Andriy Yermak, chánh văn phòng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy.

1. Cuộc chiến có thể dừng lại ngay lập tức — nếu Nga đồng ý

Nhóm của Tổng thống Donald Trump cho biết họ sẽ mang kế hoạch ngừng bắn 30 ngày đến Mạc Tư Khoa. “Bây giờ quả bóng đang ở trong sân của họ”, Rubio nói. Cho đến nay, Nga rất vui mừng trước thái độ của Tổng thống Donald Trump và lệnh ngừng bắn không áp đặt bất kỳ điều kiện tiên quyết nào đối với Điện Cẩm Linh, theo như đã biết, ngoài việc tạm dừng giao tranh.

Theo kế hoạch ngừng bắn phác thảo, lệnh ngừng bắn sẽ cho phép các bước nhân đạo, bao gồm trao đổi tù nhân chiến tranh, thả thường dân bị giam giữ “và trả lại trẻ em Ukraine bị bắt cóc cưỡng bức”, tuyên bố chung cho biết.

2. Liệu Putin có đồng ý không?

Phản ứng ban đầu của Mạc Tư Khoa không thực sự nhiệt tình. Phát biểu với hãng thông tấn nhà nước TASS của Nga, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Maria Zakharova cho biết: “Chúng tôi không loại trừ khả năng liên lạc với các đại diện của Hoa Kỳ trong vài ngày tới”.

Các quan chức phương Tây từ lâu đã hoài nghi về việc liệu Putin có thực sự quan tâm đến hòa bình lâu dài hay không, ngay cả khi ông chấp nhận lệnh ngừng bắn trong 30 ngày. Nga đã giành được nhiều lợi thế trên chiến trường, với sự giúp đỡ từ các quốc gia khác bao gồm Bắc Hàn, Trung Quốc và Iran.

Putin cũng đã đưa ra các yêu cầu về một thỏa thuận lâu dài mà dường như Ukraine không thể chấp nhận, bao gồm lệnh cấm lực lượng gìn giữ hòa bình Âu Châu và sự công nhận quốc tế đối với các vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm. Liệu ông có thỏa hiệp về các điều khoản đó chỉ vì Tổng thống Donald Trump muốn ông làm vậy hay không vẫn là một câu hỏi lớn.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov trong những ngày qua đã nêu ra yêu sách giải giáp quân đội Ukraine. Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sebastien Lecornu /sê-bát-siêng lơ-co-nu/ đã chính thức bác bỏ yêu sách này.

3. Hoa Kỳ lại chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine

Sau khi thực hiện bước đi cực đoan là cắt đứt nguồn cung cấp thiết bị quân sự và tình báo cho Kyiv, Hoa Kỳ hiện đã đồng ý tiếp tục chia sẻ thông tin bí mật của mình. Họ cũng sẽ khởi động lại “hỗ trợ an ninh”.

4. Đây không phải là một thỏa thuận hòa bình

Các điều khoản của đề xuất là lệnh ngừng bắn tạm thời có thể được gia hạn nếu cả hai bên đồng ý. Khi giao tranh tạm dừng, các cuộc đàm phán sẽ bắt đầu ngay lập tức theo các điều khoản của một nền hòa bình lâu dài. Cả Hoa Kỳ và Ukraine đều đã hứa sẽ chỉ định nhóm đàm phán của họ sớm nhất có thể.

5. Đây không phải là một thỏa thuận khoáng sản

Tổng thống Donald Trump đã nói rõ rằng ông muốn tiếp cận các nguồn dự trữ khoáng sản quan trọng của Ukraine như lithium, uranium và titan. Tổng thống Zelenskiy đã được kỳ vọng sẽ ký một số loại thỏa thuận về quyền phát triển khoáng sản cho các công ty Hoa Kỳ khi ông đến thăm Tòa Bạch Ốc hai tuần trước, nhưng điều đó đã đổ vỡ trong một cuộc tranh chấp công khai gay gắt với Tổng thống Donald Trump và Phó Tổng thống JD Vance.

Sau khi kế hoạch ngừng bắn được công bố vào thứ Ba, Tổng thống Donald Trump nói với các phóng viên rằng ông sẽ mời Tổng thống Zelenskiy trở lại Tòa Bạch Ốc.

6. Ukraine vẫn chưa từ bỏ bất kỳ lãnh thổ nào

Trước các cuộc đàm phán, Rubio đã cảnh báo Kyiv rằng họ sẽ cần phải nhượng bộ, bao gồm cả về lãnh thổ. Nhưng trong tám giờ thảo luận tại Jeddah vào thứ Ba, chủ đề nhượng lại lãnh thổ thậm chí còn không được đưa ra, theo một quan chức Ukraine. Tuy nhiên, vấn đề này chắc chắn sẽ được nêu ra nếu các cuộc đàm phán thực chất bắt đầu về một giải pháp lâu dài.

7. Tổng thống Donald Trump chưa đồng ý cung cấp bảo đảm an ninh

Tổng thống Hoa Kỳ đã nói rõ rằng ông không có xu hướng bảo đảm “rất nhiều” về an ninh tương lai của Ukraine, coi đây là công việc của Âu Châu, không phải của Mỹ. Không có gì trong tuyên bố chung hôm thứ Ba cho thấy điều đó đã thay đổi.

8. Âu Châu nên 'tham gia'

Tuyên bố cho biết người Ukraine muốn “các đối tác Âu Châu” tham gia vào tiến trình hòa bình. Tuy nhiên, không rõ phía Hoa Kỳ có đồng ý về điểm đó hay không. Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen và Thủ tướng Anh Keir Starmer đều nhanh chóng hoan nghênh tiến triển hướng tới hòa bình trong các cuộc đàm phán.

9. Tiếp theo là gì?

Starmer sẽ triệu tập một cuộc họp của các nhà lãnh đạo Âu Châu và các nhà lãnh đạo khác vào thứ Bảy. Ông đã làm việc với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron để tập hợp một “liên minh những người thiện chí” — các quốc gia sẵn sàng gửi quân đội làm lực lượng gìn giữ hòa bình hoặc cung cấp hỗ trợ khác cho một phái bộ quốc tế nhằm duy trì lệnh ngừng bắn vĩnh viễn.

Hoa Kỳ không tham gia vào các cuộc thảo luận này, vì chính phủ của Tổng thống Donald Trump đã ra hiệu sẽ không có quân đội Mỹ trên thực địa. Nhiều điều sẽ phụ thuộc vào việc liệu liên minh của Starmer và Macron có đủ mạnh để thuyết phục người Ukraine rằng họ sẽ ngăn chặn Nga tấn công hay không, và có đủ trung lập để thuyết phục Putin rằng đó không phải là mối đe dọa hay không.

[Politico: Trump’s Ukraine ceasefire plan: What we know so far]

3. Nga bắn phá Ukraine sau khi nhóm của Tổng thống Zelenskiy chấp nhận kế hoạch ngừng bắn của Hoa Kỳ

Sau các cuộc đàm phán giữa giới lãnh đạo Kyiv và các quan chức cao cấp của Hoa Kỳ tại Saudi Arabia, làm dấy lên một số hy vọng về lệnh ngừng bắn; Nga đã bất ngờ tấn công nhiều thành phố của Ukraine bằng hỏa tiễn

Theo các phương tiện truyền thông địa phương đưa tin, cuộc tấn công của Điện Cẩm Linh nhắm vào các khu vực Odessa, Kryvyi Rih, Kharkiv, Dnipro, Kyiv và Sumy, khiến ít nhất năm người thiệt mạng và ít nhất 11 người bị thương.

Hai cuộc tấn công bằng hỏa tiễn vào Kryvyi Rih đã giết chết một phụ nữ và làm bị thương bốn người vào sáng Thứ Tư, 12 Tháng Ba, truyền thông Ukraine đưa tin. Một cuộc tấn công vào đêm thứ Ba tại cảng Odessa đã giết chết ba thủy thủ Syria và một người Ukraine đang chất lúa mì lên tàu hướng đến Algeria.

“Người trẻ nhất trong số những người thiệt mạng là 18 tuổi, và người lớn tuổi nhất là 24 tuổi. Hai người khác bị thương - một người Ukraine và một người Syria,” phát ngôn nhân cảnh sát quốc gia Ukraine, Đại Úy Alyona Lyutnytska cho biết như trên trong cuộc họp báo chiều Thứ Tư, 12 Tháng Ba, đồng thời nói thêm rằng con tàu hoàn toàn là tàu dân sự.

Các cuộc tấn công, trong đó lực lượng Mạc Tư Khoa tấn công Ukraine bằng ba hỏa tiễn đạn đạo và hơn 130 máy bay điều khiển từ xa, diễn ra chỉ vài giờ sau khi Ukraine chấp nhận đề xuất của Hoa Kỳ về lệnh ngừng bắn ngay lập tức trong 30 ngày — nếu Nga cũng làm như vậy.

Đổi lại, Hoa Kỳ cho biết họ sẽ ngay lập tức dỡ bỏ lệnh tạm dừng chia sẻ thông tin tình báo và tiếp tục hỗ trợ an ninh cho Ukraine. Tulsi Gabbard, giám đốc tình báo quốc gia Hoa Kỳ, đã xác nhận vào thứ Tư rằng họ đã làm như vậy.

Trong khi Điện Cẩm Linh không chính thức bình luận về đề xuất này, Reuters đưa tin rằng Putin coi thỏa thuận này là một “cái bẫy” và khó có thể chấp nhận nếu không có thêm bảo đảm vì Nga hiện đang ở thế thượng phong trên chiến trường.

“Putin khó có thể đồng ý với điều này theo hình thức hiện tại”, nguồn tin giấu tên do tính nhạy cảm của tình hình nói với Reuters. “Putin có lập trường vững chắc vì Nga đang thắng thế”.

Ukraine từ lâu đã loại trừ bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn nào bao gồm việc từ bỏ vùng đất bị Nga tạm chiếm, bao gồm Bán đảo Crimea, nơi Putin đã chiếm giữ vào năm 2014.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã thề chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, với nhiều phát biểu thể hiện sự thông cảm với Nga về cuộc xung đột và đã có cuộc tranh cãi gay gắt với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tại Phòng Bầu dục vào cuối tháng 2.

Trong một tin tức khác, các blogger quân sự đồng minh với Điện Cẩm Linh đã chia sẻ các video cho thấy cảnh binh lính Nga kéo cờ tại thành phố Sudzha ở vùng Kursk, nơi bị Ukraine chiếm đóng kể từ tháng 8 năm 2024 sau một cuộc tấn công xuyên biên giới thành công.

[Politico: Russia bombards Ukraine after Zelenskyy’s team accepts US ceasefire plan]

4. Ukraine sẽ thắng — dù có hay không có sự cho phép của chúng ta

Gabrielius Landsbergis là thành viên của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Âu Châu. Ông là Ngoại trưởng của Lithuania từ năm 2020 đến năm 2024.

Ông vừa có bài viết trên tờ Politico hôm Thứ Ba, 11 Tháng Ba, nhan đề “Ukraine will win — with or without our permission”, nghĩa là “Ukraine sẽ thắng — dù có hay không có sự cho phép của chúng ta”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Một tuần trước vụ bắt nạt kinh hoàng tại Phòng Bầu dục đối với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, một trong những nhà lãnh đạo dũng cảm nhất thời đại chúng ta, tôi đã vinh dự được ngồi trong một hội thảo với cựu Thủ tướng Anh Boris Johnson tại một hội nghị ở Kyiv. Chúng tôi đã thảo luận về cái mà khi đó được gọi là “thỏa thuận khoáng sản”, vì một số người vẫn tin rằng “một thỏa thuận” có thể đơn giản như vậy.

Tôi đã cảnh báo ông ấy, giống như Tổng thống Zelenskiy sau đó đã cảnh báo phó tổng thống Hoa Kỳ, rằng Putin không tôn trọng các thỏa thuận — và, dù sao đi nữa, nếu không có sự bảo đảm an ninh, thì đây thậm chí không phải là một thỏa thuận.

Nhưng Johnson khuyên Ukraine nên coi thỏa thuận này là một bước đi đúng hướng — bạn biết đấy, hãy tìm hiểu chi tiết sau, đừng cố chấp giữ khoáng sản của mình nữa, hãy chấp nhận “chiến thắng”. Tôi thấy đây là một đường lối khá hời hợt.

Tôi là Ngoại trưởng Lithuania khi Putin phát động cái gọi là “chiến dịch quân sự đặc biệt” vào năm 2022. Vì vậy, tôi đã có ba năm kinh nghiệm trực tiếp về việc các chính trị gia phương Tây đánh giá sai Putin, coi thường người Ukraine, liên tục đánh giá thấp họ.

Tôi hiểu tại sao chủ nghĩa phương Đông Dunning-Kruger này vẫn tiếp diễn, nhưng nó cần phải dừng lại. Không khó để hiểu rằng mọi thứ ở những nơi khác nhau trên thế giới hoạt động khác nhau và đòi hỏi kiến thức địa phương. Và trong khi tôi mong đợi những người đưa ra lời khuyên có ý tốt, thì sự kiêu ngạo, có vẻ như, là một loại thuốc tồi tệ.

Thay vào đó, hãy gạt bỏ những phiền nhiễu gần đây khỏi bàn và tập trung lại vào mục tiêu của chúng ta. Tất cả chúng ta đều nói rằng chúng ta ủng hộ chủ quyền của Ukraine. Chúng ta đều cùng chung quan điểm. Vì vậy, nếu chúng ta thực hiện điều này một cách hợp lý, không ai trong chúng ta có thể tuyên bố quyền hoặc thẩm quyền để ra lệnh cho Ukraine khi nào phải đầu hàng và đầu hàng cái gì.

Ukraine thuộc về người Ukraine. Chúng tôi đứng về phía họ. Vai trò của chúng tôi là tận dụng sức mạnh của mình để sắp xếp bộ bài theo hướng có lợi cho họ và ủng hộ các lựa chọn của họ cho đến khi họ chiến thắng. Chúng tôi không ở đây để thuyết giảng cho họ về việc nên mặc quần áo gì hoặc cách đàm phán với Vladimir Putin là kẻ thường xuyên “phá vỡ các thỏa thuận khi mực vẫn còn ướt”.

Nếu chúng ta thực sự ủng hộ Ukraine, và chúng ta tin vào nền dân chủ như chúng ta nói, chúng ta cũng phải cam kết ủng hộ người dân Ukraine dân chủ bất kể điều gì xảy ra — ngay cả khi họ thua trận, ngay cả khi họ mất Kyiv, ngay cả khi người lính cuối cùng còn sót lại bị chế độ bù nhìn xâm lược hành quyết, ngay cả khi có vẻ như mọi thứ đã mất trong nhiều thập niên, và tất cả những lá cờ bị cấm phải được giấu dưới sàn nhà, chờ ngày được tự do.

Có vẻ như đây là một cam kết lâu dài, nhưng chúng ta đã nói: “Bao lâu cũng được”.

Chúng ta có nói dối không? Chúng ta có phải là kẻ xấu không? Chúng ta có thể chứng minh rằng chúng ta không nói dối chỉ bằng cách nhanh chóng xây dựng một Ukraine mạnh mẽ và an toàn nhất có thể về mặt quân sự.

Sự thật là, ngay cả khi chúng ta ngồi lại và để Ukraine bị đối phương chế ngự, thì một ngày nào đó, tự do của Ukraine sẽ lại trỗi dậy, hoa hướng dương tự do sẽ nở rộ những cánh hoa vàng trên nền trời xanh, và một Ukraine độc lập được khôi phục sẽ tồn tại — có hoặc không có sự cho phép của chúng ta. Và khi Ukraine cuối cùng được tự do, tất cả sẽ không bị lãng quên. Mọi người Ukraine và con cháu của họ sẽ mãi mãi nhớ đến những người đã tin tưởng vào họ, và những người đã không tin tưởng họ, cũng như những kẻ đã phản bội họ.

Tôi là người Lithuania. Tôi sinh ra dưới thời Liên Xô xâm lược, và sau khi thế hệ cha mẹ và ông bà tôi chống lại những kẻ xâm lược và đánh đuổi chúng ra khỏi đất nước Lithuania, tôi đã được bầu vào chính phủ của đất nước mình một cách dân chủ. Tôi là bằng chứng sống động cho thấy nếu có đủ ý chí, tự do có thể được kéo ra khỏi hố đen tối nhất — đặc biệt là khi những người bạn của nền dân chủ cùng nhau giúp đỡ.

Vậy thì, chúng ta hãy làm điều đó, sớm hơn là muộn, toàn tâm toàn ý chứ không phải nửa vời. Độc giả Anh và Pháp, đặc biệt là những người sùng bái Winston Churchill và Charles De Gaulle, hẳn có thể liên hệ đến loại tinh thần mà tôi đang nói đến.

Tôi viết những lời này vào ngày 11 tháng 3, ngày chúng tôi kỷ niệm Ngày khôi phục nền độc lập của Lithuania. Và nếu Ukraine được trang bị vũ khí để giành chiến thắng, chúng tôi sẽ không phải chiến đấu để khôi phục nền độc lập của Lithuania một lần nữa.

[Politico: Ukraine will win — with or without our permission]

5. Peskov tuyên bố Hoa Kỳ sẽ thông báo cho Nga về tiến trình đàm phán giữa Hoa Kỳ và Ukraine tại Saudi Arabia

Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov trả lời hãng thông tấn Nga Interfax vào ngày 11 tháng 3 rằng Mạc Tư Khoa mong đợi nhận được thông tin từ Washington về tiến độ đàm phán giữa Ukraine và Hoa Kỳ tại Saudi Arabia.

Tuyên bố của Peskov được đưa ra trong bối cảnh các cuộc đàm phán đang diễn ra giữa phái đoàn Mỹ và Ukraine tại Jeddah, Saudi Arabia.

“Hôm nay, sẽ có các cuộc tiếp xúc giữa Hoa Kỳ và Ukraine tại Jeddah. Bằng cách nào đó, phía Hoa Kỳ, bên đang tìm cách đạt được một giải pháp hòa bình, sẽ thông báo cho chúng tôi”, Peskov cho biết khi được hỏi về cuộc gặp tiềm năng giữa Putin và Đặc phái viên Trung Đông của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, Steve Witkoff.

Witkoff cũng được cho là sẽ tham dự các cuộc đàm phán giữa Washington và Kyiv tại Saudi Arabia nhưng đã bỏ lỡ. Nhiều phương tiện truyền thông đưa tin rằng Witkoff có kế hoạch đến Mạc Tư Khoa để gặp Putin.

Chuyến đi được báo cáo đến Mạc Tư Khoa sẽ diễn ra sau các cuộc thảo luận ngày 11 tháng 3 giữa các quan chức Ukraine và Hoa Kỳ tại Jeddah, Saudi Arabia. Witkoff sẽ tham gia cùng Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio và Cố vấn An ninh Quốc gia Mike Waltz về phía Hoa Kỳ.

Mặc dù là đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump về Trung Đông, Witkoff đã nổi lên như một nhân vật hàng đầu trong các cuộc đàm phán liên quan đến Nga và Ukraine. Vào ngày 18 tháng 2, ông đã tham gia các cuộc đàm phán với đại diện Nga tại Saudi Arabia, được tổ chức mà không có sự tham gia của Ukraine.

Ukraine, Hoa Kỳ thảo luận về khả năng ngừng bắn, thỏa thuận về đất hiếm trong vòng đàm phán đầu tiên, báo chí đưa tin

[Kyiv Independent: US to inform Russia of US-Ukraine talks progress in Saudi Arabia, Peskov claims]

6. Musk đổ lỗi cho người Ukraine về vụ tấn công mạng vào X. Các chuyên gia không tin điều này.

Các chuyên gia an ninh mạng, bao gồm cả cựu giám đốc an ninh mạng của Vương quốc Anh, đang dội gáo nước lạnh vào phát biểu của Elon Musk rằng một cuộc tấn công mạng quy mô lớn vào mạng xã hội X của ông xuất phát từ Ukraine.

Hôm Thứ Hai, 10 Tháng Ba, Musk cho biết X đã bị tấn công bởi một “cuộc tấn công mạng lớn” liên quan đến “một nhóm lớn, có sự phối hợp của một quốc gia”. Ông trùm công nghệ và là đồng minh thân cận của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump sau đó đã nói với kênh Fox Business rằng “đã có một cuộc tấn công mạng lớn nhằm cố gắng đánh sập hệ thống X, với các địa chỉ IP có nguồn gốc từ khu vực Ukraine”.

Nhưng các chuyên gia an ninh mạng đã nhanh chóng phản bác.

“Những gì ông Musk nói hoàn toàn không thuyết phục dựa trên bằng chứng cho đến nay. Nó gần như là rác rưởi”, Ciaran Martin, cựu giám đốc điều hành của cơ quan an ninh mạng Vương quốc Anh, hiện đang giảng dạy tại Đại học Oxford, nói với BBC vào sáng thứ Ba.

Cuộc tấn công mạng vào X đã tác động đến người dùng ít nhất là từ sáng thứ Hai và làm mất ổn định nhiều tính năng trên trang web, chẳng hạn như xem bài đăng và hồ sơ người dùng. Các tuyên bố của Musk và quan sát của các chuyên gia an ninh mạng cho thấy đây là cái gọi là cuộc tấn công từ chối dịch vụ phân tán hay DdoS /đi-đốt/, bao gồm việc hướng một lượng lớn lưu lượng truy cập vào một trang web để đánh sập trang web đó.

Trong một cuộc tấn công DDoS, nguồn gốc của địa chỉ IP phần lớn không liên quan: Các cuộc tấn công đến từ các mạng lưới thiết bị điện tử trải rộng trên toàn thế giới, được gọi là “botnet”, điều hướng lưu lượng truy cập đến một trang web mục tiêu.

Martin cho biết điều đó có thể có nghĩa là một số thiết bị đó đến từ Ukraine, nhưng “một số trong số chúng sẽ đến từ Nga, một số sẽ đến từ Anh, từ Hoa Kỳ, Nam Mỹ, ở khắp mọi nơi. Nó hoàn toàn không cho bạn biết điều gì cả”.

Dmitry Budorin, người sáng lập công ty an ninh mạng Hacken của Ukraine, cho biết trên X rằng trong các cuộc tấn công DDoS “các mạng botnet sử dụng các thiết bị bị chiếm quyền điều khiển trên toàn thế giới và các địa chỉ IP được thấy trong lưu lượng tấn công chỉ là địa chỉ của các máy bị nhiễm, không phải của kẻ chủ mưu”.

Reuters dẫn lời một nguồn tin trong ngành cho biết lượng giao thông đến từ Ukraine dường như “không đáng kể”.

Một nhóm ủng hộ Palestine có tên Dark Storm đã nhận trách nhiệm về vụ tấn công trên kênh Telegram của nhóm. Các nhà nghiên cứu an ninh mạng tại Check Point Research, đơn vị đã theo dõi nhóm này, đã nói với POLITICO rằng nhóm Dark Storm dường như đã đưa ra bằng chứng cho thấy nhóm này đã thực hiện vụ tấn công — nhưng một phát ngôn viên của Check Point đã cảnh báo rằng việc quy kết “vẫn còn phức tạp”.

Các cuộc tấn công mạng vào thứ Hai diễn ra sau nhiều ngày diễn ra các cuộc biểu tình và phá hoại có tổ chức tại các địa điểm công nghiệp của công ty xe hơi Tesla của Musk, nhắm trực tiếp vào các lợi ích kinh doanh của người đàn ông giàu nhất thế giới để phản đối vai trò của ông trong việc đi đầu trong việc cắt giảm lớn cho các bộ phận của chính phủ.

Musk cũng đã có những bất đồng với chính phủ Ukraine trong những tuần gần đây, bao gồm cả cuộc tranh cãi liên tục về việc Kyiv sử dụng mạng lưới vệ tinh Starlink của ông.

Lukasz Olejnik, cố vấn an ninh mạng và là nghiên cứu viên cao cấp thỉnh giảng tại King's College Luân Đôn, cho biết “cần cân nhắc nhiều kịch bản” khi phân tích phản ứng của Musk, “bao gồm cả khả năng đánh lạc hướng, có lẽ là cố ý đổ lỗi cho Ukraine”.

“Thực tế mà nói, một vụ DDoS như vậy không nên trở thành sự kiện tác động đến thế giới. Nhưng hình ảnh Musk và tầm quan trọng của ông trong nền chính trị Hoa Kỳ hiện tại đã thay đổi triển vọng”, Olejnik cho biết.

Nhiều người lo ngại rằng tài phiệt Elon Musk đang cố đổ lỗi cho Ukraine để tắt Starlink. Hôm Chúa Nhật, 9 Tháng Ba, Musk mô tả Starlink do SpaceX điều hành là “xương sống của quân đội Ukraine” đồng thời cảnh cáo rằng “toàn bộ tiền tuyến của Kyiv sẽ sụp đổ nếu tôi tắt nó đi”.

Đáp lại, Ngoại trưởng Ba Lan, Radosław Sikorski phàn nàn rằng đe dọa một nạn nhân của một cuộc xâm lược đang phải vất vả chống đỡ bảo vệ đất nước mình là một hành vi vô luân. Ông nhấn mạnh rằng “Ngoài vấn đề đạo đức trong việc đe dọa nạn nhân của hành vi xâm lược, nếu SpaceX chứng tỏ họ là nhà cung cấp không đáng tin cậy, chúng tôi sẽ buộc phải tìm kiếm nhà cung cấp khác”.

“Im lặng đi, anh bạn nhỏ,” Musk sau đó trả lời. “Bạn chỉ phải trả một phần nhỏ chi phí. Và không có gì thay thế được Starlink.”

Thủ tướng Ba Lan, Donald Tusk, đã đáp trả các quan chức Hoa Kỳ sau cuộc tranh cãi nảy lửa trên mạng xã hội vào hôm thứ Hai rằng “lãnh đạo thực sự có nghĩa là tôn trọng các đối tác và đồng minh”, bao gồm cả “những đối tác nhỏ và yếu hơn”.

[Politico: Musk blames Ukrainians for cyberattack on X. Experts aren’t convinced.]

7. Hơn 50% người Ukraine cho rằng Hoa Kỳ cắt viện trợ quân sự vì lo ngại Nga thua trận

Theo một cuộc thăm dò do Viện Xã hội học Quốc tế Kyiv, gọi tắt là KIIS thực hiện theo yêu cầu của tờ Kyiv Independent, 51,2% người Ukraine tin rằng Hoa Kỳ lo ngại Nga sẽ thua trong cuộc chiến toàn diện với Ukraine và do đó ngừng viện trợ quân sự cho Kyiv.

Cuộc khảo sát do tờ Kyiv Independent ủy quyền thực hiện từ ngày 5 tháng 2 đến ngày 10 tháng 3. Có hai ngàn hai mươi chín người tham gia và biên độ sai số là 2,4%.

Theo cuộc thăm dò, 17% số người được hỏi hoàn toàn đồng ý với tuyên bố này, trong khi 34,2% cho biết họ muốn đồng ý. 21,3% khác cho biết họ muốn không đồng ý với tuyên bố này.

Cuộc khảo sát cho thấy số người phản đối mạnh mẽ là 17,7%.

Cuộc thăm dò được tiến hành khi chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump thực hiện một số bước đi được nhiều người coi là thân thiện với Nga.

Hoa Kỳ đã đóng băng việc chia sẻ thông tin tình báo và viện trợ quân sự cho Ukraine ngay sau khi một cuộc tranh cãi gay gắt nổ ra giữa Tổng thống Volodymyr Zelenskiy và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Tòa Bạch Ốc vào ngày 28 tháng 2. Các quan chức Hoa Kỳ cho biết việc tạm dừng này chỉ là “tạm thời” mà không cho biết thời điểm viện trợ sẽ được tiếp tục.

Với lời lẽ và sự thay đổi chính sách của Tổng thống Donald Trump, các quan chức Âu Châu đang cân nhắc tăng cường hỗ trợ cho Kyiv.

Năm 2024, khi Nga duy trì thế chủ động trên chiến trường, tận dụng sự chậm trễ trong viện trợ quốc phòng cho Ukraine từ các đồng minh phương Tây, chủ yếu là Hoa Kỳ, Tổng thống Zelenskiy cho biết các nước phương Tây “sợ Nga thua cuộc chiến” và muốn Kyiv “chiến thắng theo cách mà Nga không thua”.

[Kyiv Independent: Over 50% of Ukrainians think US holds back military aid in fear of Russia losing war]

8. Hung Gia Lợi cầu xin Ukraine tha cho đường ống dẫn dầu của Nga sau khi cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa cắt đứt dòng chảy

Việc vận chuyển dầu của Nga tới Hung Gia Lợi đã bị gián đoạn vào thứ Ba sau khi Ukraine tiến hành một làn sóng tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa lớn nhằm vào Mạc Tư Khoa, chỉ vài tháng sau khi Budapest đạt được một thỏa thuận có lợi cho Kyiv cho phép nước này tiếp tục mua nhiên liệu bất chấp cuộc xâm lược.

Trong một tuyên bố video được đăng trực tuyến, Ngoại trưởng Hung Gia Lợi Péter Szijjártó cho biết “việc vận chuyển dầu qua đường ống dẫn dầu Druzhba tới Hung Gia Lợi đã phải tạm thời dừng lại” sau vụ tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa.

“Tôi vừa nói chuyện với thứ trưởng năng lượng Nga, người cho biết một máy bay điều khiển từ xa đã tấn công một trạm đo khiến việc giao hàng tạm thời không thể thực hiện được, nhưng công việc sửa chữa đang được tiến hành và trừ khi có điều gì bất thường xảy ra, việc giao dầu cho Hung Gia Lợi có thể được tiếp tục vào cuối buổi chiều hoặc đầu buổi tối.”

Szijjártó kêu gọi Ukraine “không tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng hướng đến Hung Gia Lợi” khi Kyiv đang làm suy yếu cỗ máy chiến tranh của Nga. Quân đội của Kyiv cho biết hôm thứ Ba rằng họ đã “tấn công một số mục tiêu chiến lược của Liên bang Nga liên quan đến việc bảo đảm xâm lược vũ trang chống lại Ukraine”.

Budapest đã sử dụng cái được cho là miễn trừ tạm thời đối với lệnh cấm nhập dầu của Nga của Liên minh Âu Châu để đẩy mạnh việc mua dầu thô thông qua mạng lưới đường ống trên đất liền, thu được lợi nhuận lớn từ dầu thô giảm giá.

Vào tháng 9, Ukraine đã ký một thỏa thuận cho phép Hung Gia Lợi tiếp tục mua dầu của Nga mặc dù đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với một trong những nhà cung cấp chính của mình. Theo thỏa thuận, nhiên liệu được coi là của Hung Gia Lợi ngay khi nó vượt qua biên giới vào lãnh thổ Ukraine, cho phép nó quá cảnh trong nước.

Hung Gia Lợi đã nhiều lần đe dọa phủ quyết mọi nỗ lực của Liên Hiệp Âu Châu nhằm giảm thêm sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga. Tuần trước, Thủ tướng Viktor Orbán đã chặn một tuyên bố của các nhà lãnh đạo Âu Châu khẳng định sự ủng hộ đối với Ukraine và các lệnh trừng phạt cứng rắn hơn đối với Mạc Tư Khoa.

Trong một thông điệp được đăng trực tuyến vào thứ Ba, đặc phái viên trừng phạt của Ukraine, Vladyslav Vlasiuk, đã cáo buộc Hung Gia Lợi sử dụng “vấn đề đường ống Druzhba như một lập luận để ngăn chặn việc tiếp tục trừng phạt” ở cấp độ Liên Hiệp Âu Châu, với lý do Budapest đang làm suy yếu “sự thống nhất của Liên Hiệp Âu Châu”.

[Politico: Hungary begs Ukraine to spare Russian oil pipelines after drone strike cuts off flow]

9. Quan chức USAID nói với các nhân viên còn lại: Hãy xé nhỏ và đốt hết tất cả tài liệu của bạn

Một quan chức cao cấp tại USAID đã chỉ thị cho các nhân viên còn lại của cơ quan này tập trung tại trụ sở cũ của cơ quan ở Washington vào hôm Thứ Ba, 11 Tháng Ba, để tham gia nỗ lực chung “cả ngày” nhằm tiêu hủy các tài liệu được lưu trữ tại đó, trong đó có nhiều tài liệu chứa thông tin nhạy cảm.

Theo email do giám đốc điều hành tạm quyền của USAID, Erica Carr gửi và được POLITICO thu thập được, các tài liệu được chọn để tiêu hủy bao gồm nội dung của “các két sắt và tài liệu nhân sự được phân loại mật” của cơ quan này tại Tòa nhà Ronald Reagan.

“Trước tiên, hãy cắt nhỏ càng nhiều tài liệu càng tốt và giữ lại túi đốt cho đến khi máy hủy tài liệu không còn hoạt động hoặc cần nghỉ ngơi”, email cho biết. Carr hướng dẫn nhân viên dán nhãn túi đốt bằng các từ “SECRET” và “USAID/B/IO/” (viết tắt của cơ quan “văn phòng hoặc văn phòng độc lập”) bằng bút Sharpie tối màu.

Email không nêu lý do nào cho việc hủy tài liệu. Tòa nhà đang được dọn sạch sau đợt sa thải hàng loạt, có thể đã làm gián đoạn lịch trình hủy tài liệu thường lệ. Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới đang có kế hoạch chuyển đến cơ sở của USAID, đã thuê 390.000 feet vuông không gian văn phòng trong tòa nhà vào tháng trước.

Nỗ lực này cũng nhấn mạnh cách thức hỗn loạn mà chính quyền Tổng thống Donald Trump đang giải thể một cơ quan từng quản lý ngân sách hàng năm 40 tỷ đô la và có hơn 10.000 nhân viên trên toàn thế giới.

Những nỗ lực của Bộ Hiệu quả Chính phủ của Musk vào tháng trước nhằm truy cập vào các hệ thống máy tính an toàn tại USAID — bao gồm thông tin về quyền truy cập an ninh của nhân viên — đã gây ra sự náo động tại cơ quan này khiến chính quyền phải cho hai nhân viên an ninh của cơ quan này nghỉ hành chính. Một phát ngôn viên của DOGE sau đó cho biết không có sự truy cập không đúng cách vào tài liệu được phân loại.

Bộ Ngoại giao không trả lời yêu cầu bình luận về việc tiêu hủy tài liệu.

Một cựu nhân viên của USAID đã xác nhận tính xác thực của email và mô tả việc tiêu hủy tài liệu của cơ quan này là chưa từng có tiền lệ.

“ Tôi chưa bao giờ thấy điều gì như thế này — hàng loạt. Mọi người có két sắt đều phải cập nhật két và hủy tài liệu khi không còn cần lưu trữ nữa. Đôi khi, nhân viên an ninh sẽ kiểm tra két sắt của bạn và cho bạn biết nếu bạn phải dọn sạch tài liệu cũ”, cựu nhân viên này cho biết, người được giấu tên vì lo sợ chính quyền Tổng thống Donald Trump có thể trả thù.

USAID là tâm điểm của tầm nhìn về lực lượng lao động liên bang nhỏ hơn của Tổng thống Donald Trump và ông trùm công nghệ Elon Musk. Hầu hết nhân viên của USAID đã bị sa thải hoặc bị cho nghỉ hành chính. Các nhân viên của USAID đang đấu tranh với những thay đổi tại tòa án, với kết quả trái chiều.

Tuần này, Ngoại trưởng Marco Rubio tuyên bố rằng hơn 80 phần trăm chương trình của USAID đã bị hủy bỏ và các chương trình còn lại sẽ do Bộ Ngoại giao quản lý.

[Politico: USAID official tells remaining staffers: Shred and burn all your documents]

10. Hoa Kỳ và Ukraine sẽ trình bày tuyên bố chung tóm tắt các cuộc đàm phán tại Saudi Arabia, Financial Times đưa tin

Hoa Kỳ và Ukraine sẽ đưa ra tuyên bố chung về các cuộc đàm phán giữa hai quốc gia tại Jeddah, Saudi Arabia, tờ Financial Times đưa tin ngày 11 tháng 3.

Tin tức này được đưa ra trong bối cảnh các cuộc đàm phán giữa Ukraine và Hoa Kỳ về khả năng ngừng bắn trong cuộc chiến với Nga, cũng như việc khôi phục viện trợ quân sự và tình báo của Hoa Kỳ vẫn đang tiếp tục.

Những người tham gia cũng thảo luận về thỏa thuận khoáng sản đã sụp đổ vào ngày 28 tháng 2 sau cuộc tranh cãi gay gắt giữa Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance.

Theo Financial Times, cuộc đàm phán không có kế hoạch tiếp tục sang ngày thứ hai.

Theo Suspilne, Ukraine dự kiến sẽ đề xuất lệnh ngừng bắn trên biển và trên không và lệnh cấm các cuộc tấn công tầm xa trong các cuộc đàm phán với Hoa Kỳ. Vị quan chức này nói với hãng truyền thông rằng lệnh ngừng bắn như vậy sẽ “dễ dàng thiết lập và giám sát”.

Phái đoàn Ukraine bao gồm Chánh Văn phòng Tổng thống Andriy Yermak, Ngoại trưởng Andrii Sybiha, Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov và Phó Tham mưu trưởng của Tổng thống Zelenskiy Pavlo Palisa.

Phái đoàn Hoa Kỳ do Ngoại trưởng Marco Rubio và Cố vấn An ninh Quốc gia Mike Waltz dẫn đầu.

[Kyiv Independent: US, Ukraine to present joint statement summarizing talks in Saudi Arabia, FT reports]