Daniel Esparza, trên Aleteia ngày 28/12/24, nhận định rằng bằng cách nhớ lại năm cũ với lòng biết ơn và đức tin, chúng ta chuẩn bị trái tim mình để đón nhận tương lai chưa biết với hy vọng, tin tưởng rằng “mọi sự cùng sinh lợi ích” (Rô-ma 8:28).
Khi năm sắp kết thúc, chúng ta thường thấy mình trong một loạt các hoạt động — hoàn thành các dự án, chuẩn bị các cử hành và đặt ra mục tiêu cho năm mới. Nhưng giữa sự bận rộn, chúng ta nên tự hỏi: làm thế nào để khép lại năm nay một cách trọn vẹn?
Thánh Augustine đưa ra cái nhìn sâu sắc về sự cần thiết của việc nhìn lại và hướng tới tương lai, giúp chúng ta hiểu sâu sắc hơn về thời gian và ký ức.
Thời gian như sự hồi tưởng và kỳ vọng
Đối với Thánh Augustinô, thời gian là một trải nghiệm độc đáo của con người, nằm giữa ký ức (quá khứ) và sự mong đợi (tương lai). Trong cuốn Tự thuật của mình, ngài đã viết một câu nổi tiếng, “Thời gian là gì? Nếu không ai hỏi tôi, tôi biết. Nếu tôi muốn giải thích, tôi không biết.”
Thánh Augustinô hiểu thời gian không phải là một chuỗi những khoảnh khắc trôi qua mà là sự tương tác giữa hồi tưởng và kỳ vọng, cả hai đều neo giữ trong khoảnh khắc hiện tại.
Đối với Thánh Augustinô, hồi tưởng không chỉ đơn thuần là nhớ lại những sự kiện trong quá khứ. Đó là việc tập hợp những mảnh vỡ rải rác của cuộc sống thành một tổng thể gắn kết, nhận ra cách Thiên Chúa đã tác động vào chúng. Hành động hồi tưởng này cho phép chúng ta thấy quá khứ định hình bản sắc của chúng ta như thế nào và chuẩn bị cho chúng ta cho tương lai. Đó là một kỷ luật tâm linh, một cách mang lại ý nghĩa cho những niềm vui và khó khăn trong năm.
Nhu cầu hồi tưởng
Từ “hồi tưởng” bắt nguồn từ tiếng Latinh re-collectere, có nghĩa là “tập hợp lại với nhau một lần nữa”. Khi năm kết thúc, ý nghĩa kép này có ý nghĩa đặc biệt. Một mặt, chúng ta được kêu gọi nhớ lại những sự kiện trong năm qua — những chiến thắng, mất mát và những khoảnh khắc ân sủng của chúng ta. Mặt khác, chúng ta được mời gọi “tập hợp lại” về mặt tinh thần, cảm xúc và thể chất, chuẩn bị cho những gì sắp tới.
Theo nghĩa của Thánh Augustinô, hồi tưởng không chỉ là hoài niệm. Đó là quá trình chủ động tìm kiếm dấu ấn của Thiên Chúa trong lịch sử của chúng ta và đưa những bài học đó vào cuộc sống của chúng ta. Bản thân Thánh Augustinô đã thực hành điều này thông qua việc viết lách và cầu nguyện, trút bầu tâm sự với Thiên Chúa và tìm kiếm sự sáng suốt giữa những phức tạp của cuộc sống. Đối với ngài, mục đích cuối cùng của hồi tưởng là để đến gần hơn với Đấng ở bên ngoài thời gian nhưng vẫn gắn bó mật thiết với từng khoảnh khắc của thời gian.
Đóng lại như một món quà
Tại sao cần phải đóng lại? Nếu không có nó, chúng ta có nguy cơ mang theo những gánh nặng chưa giải quyết vào tương lai — những mối hận thù, hối tiếc hoặc những kỳ vọng chưa được đáp ứng. Dành thời gian để hồi tưởng cho phép chúng ta xử lý những trải nghiệm này, dâng chúng cho Thiên Chúa và để ân sủng của Người biến đổi chúng. Đóng lại không có nghĩa là xóa bỏ quá khứ mà là đưa quá khứ đến một nơi bình yên.
Khi bạn đóng lại năm nay, hãy cân nhắc dành không gian để hồi tưởng trong yên tĩnh. Suy gẫm về nơi bạn đã gặp được sự hiện diện của Thiên Chúa, nơi bạn đã trưởng thành và nơi bạn vẫn cần được chữa lành. Điều này không chỉ là đặt ra các quyết tâm mà còn đặt nền tảng cho những khát vọng tương lai của bạn vào những bài học trong quá khứ. Thánh Augustinô nhắc nhở chúng ta rằng thời gian chính là một món quà, được ban tặng để dẫn chúng ta vào cõi vĩnh hằng.
Bằng cách nhớ lại năm cũ với lòng biết ơn và đức tin, chúng ta chuẩn bị trái tim mình để đón nhận tương lai chưa biết với hy vọng, tin tưởng rằng “mọi sự cùng sinh lợi ích” (Rô-ma 8:28). Việc đóng lại, một cách nghịch lý, là một khởi đầu mới, một cam kết mới để sống có mục đích và ân sủng trong thời gian Thiên Chúa đã ủy thác cho chúng ta.