Theo tạp chí The Pillar, ngày 15 tháng 8, Lễ Đức Mẹ Hồn xác Lên Trời, là ngày cuối cùng để các hội đồng Giám Mục thế giới đệ nạp bản Phúc trình Tổng hợp tổng kết các buổi lắng nghe diễn ra ở cấp giáo phận. Hạn chót này đánh đấu kết thúc giai đoạn địa phương của diễn trình trong đó người Công Giáo được kêu gọi biện phân và thảo luận đời sống Giáo Hội với các mục tử hay Giám Mục của họ.
Tuy nhiên, cũng theo The Pillar, Hội Đồng Giám Mục Hoa Kỳ chưa sẵn sàng đệ nạp bản Phúc trình Tổng hợp này và đã được Tòa Thánh chấp thuận cho triển hạn đến cuối tháng 8. Lý do, đáng lẽ các giáo phận phải đệ nạp bản phúc trình của họ vào cuối tháng 6 để Hội Đồng Giám Mục tổng kết, nhưng cho đến nay, nhiều giáo phận vẫn chưa đệ nạp được bản phúc trình của họ. Nên biết Giáo Hội Hoa Kỳ có đến 150 giáo phận tất cả, ngoài ra còn các đại học và nhiều nhóm Công Giáo khác cũng đệ nạp phúc trình riêng của họ. Không rõ liệu Hội Đồng Giám Mục Hoa Kỳ có đủ thì giờ để đúc kết các con số thống kê, ngoại suy các chủ đề và ý tưởng chủ chốt và sắp xếp thành phúc trình cuối cùng hay không. Cũng nên biết, theo đúng lịch trình ban đầu của Văn phòng Tổng thư ký Thượng Hội Đồng, hạn chót để nạp Phúc trình Tổng hợp là cuối tháng 4 năm 2022, nhưng theo yêu cầu của nhiều Hội Đồng Giám Mục thế giới, Văn phòng đã triển hạn đến ngày 15 tháng 8.
Sự chậm trễ và triển hạn trên có thể gây trở ngại cho lịch trình của Thượng Hội Đồng Giám Mục về Tính Đồng nghị. Vì theo lịch trình ban đầu thì sau khi nhận được các Phúc trình Tổng hợp, Văn phòng Tổng thư ký của Thượng Hội Đồng sẽ phân tích và tổng kết để soạn thảo Instrumentum Laboris hay tài liệu làm việc để gửi đến các Hội Đồng Giám Mục vào cuối tháng 9 năm 2022, kịp cho phiên họp của các Giám Mục vào tháng 9 năm 2023. Khi nhận được tài liệu làm việc, các Hội Đồng Giám Mục có nhiệm vụ tổ chức các phiên họp lục địa trong đó các Giám Mục và cả các đại diện giáo dân, tu sĩ và giáo sĩ sẽ gặp nhau theo lục địa để thảo luận về Instrumentum Laboris này.
Giai đoạn lục địa giả thiết sẽ diễn ra từ tháng 9 năm 2022 tới tháng 3 năm 2023 lúc các phiên họp lục địa sẽ “kết thúc với việc soạn thảo một tài liệu cuối cùng để gửi cho Văn phòng Tổng thư ký Thượng Hội Đồng Giám Mục” ở Rôma.
Sau giai đoạn lục địa, Tòa Thánh sẽ nghiên cứu các đóng góp của nó để soạn thảo Instrumentum Laboris thứ hai, gửi tới các tham dự viên của Phiên họp Toàn thể của Thượng Hội Đồng Giám Mục về Tính Đồng nghị sẽ diễn ra vào tháng 10 năm 2023.
Điều lo ngại thứ hai là số người được tham khảo và phản hồi trong giai đoạn này không được khả quan bao nhiêu. Không biết con số tại các quốc gia khác ra sao, nhưng riêng tại Hoa Kỳ, theo The Pillar, con số ấy chỉ vào khoảng 1%, họ là những người hoặc trả lời các thăm dò trực tuyến hoặc tham dự các buổi gặp gỡ cấp giáo xứ hay giáo phận. Mà 1% này lại không có tính vi vũ trụ (microcosmic), không đại diện về nhân khẩu học cho Giáo Hội Công Giáo tại Hoa kỳ. Như nhận xét sau đây của giáo phận Pittsburgh:
“Về phương diện nhân khẩu học, đa số các buổi gặp gỡ cấp giáo xứ thấy có sự tham gia đông nhất của những người trưởng thành Caucasian, với phụ nữ đông hơn nam giới và ở cỡ tuổi 60 và trên đó nữa”.
Tại một phiên họp hồi tháng 5 của “50 cá nhân đa dạng thuộc khắp giáo phận [Pittsburgh]”, các tham dự viên: “được khuyến khích về diễn trình đồng nghị nói chung. Tuy nhiên, họ nhấn mạnh rằng những người Giáo Hội cần phải với tới lại không tham dự vào diễn trình và ta nên nhớ rằng đa số các quan điểm mà ta nghe được đều phát xuất từ một nhóm người tương tự, nghĩa là, các cá nhân trên 60 tuổi và năng đi nhà thờ”.
Đã đành nhóm người trên rất quan trọng đối với sinh hoạt của Giáo Hội, nên các đóng góp của họ là điều không thể thiếu. Nhưng Thượng Hội Đồng Giám Mục về Tính Đồng nghị vốn có mục tiêu lắng nghe toàn thể Giáo Hội, toàn thể hiệp thông những người đã rửa tội, cả những người đạo hạnh lẫn những người nguội lạnh. Nếu bản chất tham khảo được xây dựng trên quan điểm của chỉ một nhóm người, thì các nhà tổ chức Thượng Hội Đồng phải lo giải quyết điều đó, nếu các giai đoạn kế tiếp của Thượng Hội Đồng có khả tín tính hay ý nghĩa đối với đời sống của Giáo Hội.
Nên nhớ Đức Phanxicô thoạt đầu từng nói rằng ngài hy vọng sẽ có một tỷ lệ tham dự cao, thúc giục các giáo phận “vượt quá 3 hay 4 phần trăm những người gần gũi nhất với chúng ta, mở rộng hàng ngũ của chúng ta và lắng nghe người khác”.
Năm ngoái, ngài nói, “Đừng tự giới hạn vào những người đi nhà thờ hay suy nghĩ giống như anh chị em, rất có thể họ chỉ là 3, 4, 5 phần trăm. Hãy để mọi người đến...Hãy ra ngoài và gặp gỡ họ, hãy để họ hỏi anh chị em, hãy để các câu hỏi của họ trở thành câu hỏi của anh chị em. Hãy cùng nhau bước đi: Chúa Thánh Thần sẽ hướng dẫn anh chị em; hãy tin tưởng nơi Chúa Thánh Thần”.