THA HAY KHÔNG THA
Chúa Nhật 5 Mùa Chay C năm C : Ga 8, 1-11

Suy niệm

Thái độ hành xử của Đức Giêsu trong bài Phúc Âm hôm nay được coi như một cuộc cách mạng đối với tâm thức xã hội và luật pháp thời đó. Ngài bênh vực người yếu và phân trần sự bất công mà người phụ nữ phải chịu, cũng như thái độ giả hình của những kẻ luôn dùng quyền để xét xử và kết án. Và Chúa Giêsu đã khơi dậy một ý thức về chính tội lỗi của những kẻ muốn kết án. Trong Tông thư “Mullieris dignitatem” (Về phẩm giá người phụ nữ, 1988), Đức Gioan Phaolô II đã nhắc đến thái độ kỳ thị nữ giới như một hậu quả của tội nguyên tổ (Chương V).

Phúc Âm Thánh Gioan cho thấy đã từng có những cuộc tranh luận gay gắt giữa Đức Giêsu với các Kinh sư và người Pharisêu, và họ đang tìm cách để triệt hạ ảnh hưởng và uy thế của Ngài. Bất ngờ có trường hợp người phụ nữ bị bắt quả tang ngoại tình, và họ đã lợi dụng việc này để đưa Đức Giêsu vào tròng. Họ mở ra một phiên tòa ngay lúc Chúa Giêsu đang giảng dạy cho dân chúng, và mời Ngài làm thẩm phán, với câu hỏi được đặt ra: “Luật Môsê truyền cho chúng tôi phải ném đá hạng người này Còn Thầy, Thầy nghĩ sao?” Một câu hỏi bất ngờ, nghe ra chân thành nhưng lại rất nham hiểm. Nếu tha, Ngài chống lại luật Môsê, còn nếu Ngài tuyên bố ném đá, thì phạm đến quyền của đế quốc Rôma, và đi ngược với Tin Mừng Ngài rao giảng. Cả hai gọng kìm đều siết chặt. Ðức Giêsu cúi xuống viết gì đó trên đất, bầu khí lắng đọng, im lìm. Các đối thủ có vẻ đắc thắng trước sự chần chừ của Ngài.

Họ hỏi mãi nên Ngài lên tiếng: “Ai trong các ông vô tội, thì cứ ném đá trước đi”. Rồi Ngài lại cúi xuống viết trên đất. Câu trả lời của Ngài như âm vang trong tĩnh lặng, thấm vào tim óc của những người đứng chung quanh, dường như bắt người ta phải đối diện với lòng mình. Đứng trước tòa án lương tâm, ai dám tự hào mình vô tội? Có bao tội bất trung nặng chẳng kém tội ngoại tình. Có bao tội ngoại tình nhưng lại không bị bắt quả tang, không chỉ ngoại tình trong hành động mà còn trong tư tưởng, trong ước muốn. Khi lo tố giác người khác, người ta thường quên tội của mình. Dù sao nhóm người tố giác cũng còn chút lương tâm để nhận ra sự thật về bản thân. Họ đã bỏ đi, một cách nhận mình là kẻ có tội. Và rồi kẻ trước người sau cũng lần lượt rút lui.

Cuối cùng, chỉ còn lại người phụ nữ và Đức Giêsu: người đáng thương và chính Tình Thương (Miseria et misericordia). Ngồi bên cạnh nữ phạm nhân, Chúa Giêsu không một lời khiển trách, Ngài mở lời xoa dịu và trấn an chị:“Tôi không lên án chị đâu....”. Không lên án không có nghĩa là coi nhẹ tội lỗi, hoặc xí xóa cho qua. Nhưng Ngài mời gọi khẩn thiết: “Đừng phạm tội nữa”. Ngài không dung túng cái xấu, nhưng Ngài khơi dậy cái tốt đang còn tiềm ẩn nơi người phụ nữ cũng như nơi cả những người biệt phái. Dù con người vốn yếu đuối, dễ sa ngã, nhưng Ngài vẫn tin tưởng, yêu mến và hy vọng vào họ.

Những kẻ có quyền thường thích lên án, thích trừng phạt, thích dựa vào luật lệ để buộc tội người khác. Đang khi đó, bản chất của quyền hành là để cứu giúp và cứu gỡ nạn nhân. Tội lớn nhất của các Kinh sư và người Pharisêu trong sự kiện này là dùng người đàn bà như một thứ đồ vật, để thực hiện ý đồ của họ, là nhằm đưa Đức Giêsu vào bẫy. Nhưng người gài bẫy lại mắc bẫy, vì đó là hành vi phi đạo đức. Chỉ Chúa Giêsu mới có quyền xét xử và kết án, nhưng Ngài lại làm việc đó với tình yêu.

Sứ điệp trong Tin Mừng hôm nay là “cứu sống” chứ không phải “giết chết”, là mở ra một tương lai, một chân trời mới, một niềm hy vọng, chứ không phải khép lại. Ngài xét xử theo lương tâm chứ không theo lề luật; theo lòng nhân hậu chứ không theo tội phạm. Phán quyết của Ngài là lên án tội lỗi chứ không phải tội nhân, là kêu gọi hoán cải và tuyên bố ơn tha tội, để giải thoát chứ không kiềm buộc.

Là môn đệ Chúa, sự hiện diện của chúng ta là để cứu chữa những gì đã hư hỏng, phục hồi những gì đã hư hao, làm mới lại những gì đã hư hại... để đưa mọi người trở lại với đời sống hiệp thông. Chúng ta chỉ có quyền tha, không có quyền buộc. Quyền kết án thuộc về một mình Thiên Chúa, đừng thay Trời hành đạo, vì là thái độ của kẻ kiêu ngạo. Cũng là người yếu đuối và tội lỗi, nên ta càng phải cảm thương nhau.

Cầu nguyện

Lạy Chúa Giêsu!
Người ta đã mở ra một phiên tòa,
mời Chúa xử người đàn bà phạm tội.
Cách Chúa xử án xem ra thật lạ,
không theo luật mà xử với lòng nhân,
một phiên tòa, kẻ phạm tội được tha,
kẻ kiện cáo lại thấy mình có tội.
Một phiên tòa tĩnh lặng và yên ắng,
không ồn ào nặng lý lẽ thắng thua,
một phiên tòa không phải là xử kiện,
nhưng khơi mở cho lương tâm lên tiếng,
đòi người ta đối diện với lòng mình.
Qua đó Chúa dạy con trong mọi chuyện,
không cứ lấy cái đầu ra giải quyết,
mà trước tiên cần cảm nhận của con tim,
với cái nhìn đầy yêu thương trước đã,
rồi tự động mọi cái sẽ sáng ra.
Chúa không muốn lên án tội lỗi con,
chỉ kêu mời từ nay đừng phạm nữa,
để sống vui với Chúa với mọi người,
góp phần cho thế giới được sáng tươi.
Xin cho con luôn trở về bên Chúa,
để hòa nhịp với trái tim nhân hậu,
biết xót thương và quảng đại với nhau,
đừng ngặt nghèo gây thêm nỗi khổ đau,
vì nếu như Chúa cứ công bình chấp tội,
thì bản thân con không thể nào chịu thấu.
Xin cho con cứ sống một tình yêu vô lượng,
như Chúa đã yêu đến mức độ khôn lường. Amen.