BÀI 20
VĂN HOÁ ỨNG XỬ - LỊCH SỰ TẾ NHỊ VỚI MỌI NGƯỜI
1. LỜI CHÚA : Thánh Phao-lô khuyên đồ đệ Ti-mô-thê : “Hãy thận trọng trong mọi sự” (2 Tm 4,5).
“Một hôm trên đường đi tập thể dục buổi sáng, tôi đã gặp một người hành khất cao niên. Với cặp mắt đỏ hoe, nước mắt giàn giụa, đôi môi tái nhợt và áo quần tả tơi, ông lão chìa đôi tay ra xin tôi giúp đỡ. Tôi lục hết từ túi quần đến túi áo mà không tìm được một đồng nào để giúp đỡ ông. Dù vậy ông lão ăn xin vẫn kiên nhẫn đứng đợi. Sau đó tôi không biết làm gì khác hơn là nắm lấy hai bàn tay run rẩy vì lạnh của ông và nói : “Xin ông thứ lỗi. Hôm nay cháu đi tập thể dục nên không mang tiền theo”.
Tôi thấy đôi môi của ông lão chợt nở ra một nụ cười tươi và ông nói với tôi rằng : “Cảm ơn cháu nhé ! Hôm nay cháu đã cho ông một món quà quý giá nhất, là thái độ lịch sự tế nhị của cháu, mà trước đến giờ ông chưa gặp được”. Bấy giờ tôi chợt nhận ra : Chính tôi cũng nhận được một món quà quý giá của ông lão vừa cho tôi là lòng biết ơn.” (Viết theo Tuốc-ghê-nhép).
3. SUY NIỆM :
1) Thế nào là thái độ ứng xử lịch sự tế nhị? :
- Lịch sự là những cử chỉ, hành vi giao tiếp ứng xử phù hợp với quy định của xã hội, với truyền thống đạo đức dân tộc. Tế nhị là sự khéo léo sử dụng những cử chỉ, ngôn ngữ trong giao tiếp ứng xử, biểu lộ một con người hiểu biết và có văn hóa.
- Lịch sự tế nhị được biểu lộ qua lời nói và cách ứng xử khi giao tiếp, trong các qui định phép tắc xã hội khi quan hệ giữa người với người, nói lên sự tôn trọng tha nhân. Lịch sự tế nhị cho thấy trình độ văn hóa và đạo đức của một con người.
2) Hiệu quả của thái độ ứng xử tế nhị :
- Người biết cách cư xử lịch sự tế nhị sẽ sống hòa thuận với người chung quanh, trong lòng luôn cảm thấy vui vẻ bình an, đang khi kẻ bất lịch sự thiếu văn hóa lại luôn mang tâm trạng bất an do phải đối phó với nhiều kẻ thù ghét mình.
- Ngừơi lịch sự tế nhị sẽ biết giữ thể diện cho người khác và đổi lại họ cũng được người khác tôn trọng. Họ luôn đối xử chân thành và tôn trọng tha nhân, nên được nhiều người yêu mến và kết thân, là điều kiện để thành công trong mọi công việc.
3) Chúng ta phải làm gì để trở nên lịch sự tế nhị trong lời nói, cử chỉ và hành động?
+ LỜI NÓI LỊCH SỰ TẾ NHỊ :
Ngừơi lịch sự sẽ không nói những lời tục tĩu, không nói to giữa nơi đông người; biết chào hỏi người khác; biết nói cám ơn xin lỗi; biết khen nhiều hơn chê; biết tự nhận lỗi; luôn suy nghĩ cẩn thận trước khi nói… để tránh nói ra những lời bất lợi cho bản thân và cho tha nhân.
+ THÁI ĐÔ LỊCH SỰ TẾ NHỊ :
Thái độ của mỗi người cũng là một cách nói. Qua thái độ tế nhị, người đối diện sẽ cảm thấy mình được tôn trọng và sẵn sàng kết thân giao hảo.
+ HÀNH ĐỘNG LỊCH SỰ TẾ NHỊ :
Ngừơi lịch sự tế nhị sẽ không tò mò tọc mạch đế tìm hiểu những chuyện riêng tư của người khác; Không cười nhạo tật xấu của tha nhân; Không tự tiện lục túi xách, đọc trộm nhật ký và thư riêng, nghe lén hay đọc tin nhắn trong điện thọai của người khác… khi chưa được chủ nhân cho phép… Không nói ra những điều bí mật bất lợi cho người khác…
4. SINH HOẠT :
Giáo viên phụ trách khoá giáo lý dự tòng và hôn phối sẽ ứng xử cách tế nhị lịch sự thế nào đối với các học viên thường hay đi đến trễ?
Hãy chọn một trong các cách ứng xử sau và cho biết lý do tai sao ứng xử như vậy?
+ Phê bình kẻ đi học trễ với thái độ và lời lẽ gay gắt để họ sửa lại.
+ Lờ đi và coi như không có chuyện gì.
+ Xử lý không cho làm bài thi cuối khoá.
+ Nhắc nhở chung các học viên tránh đi trễ.
+ Tìm hiểu nguyên nhân học viên đến trễ và đề ra giải pháp hữu hiệu để khắc phục.
5. LỜI CẦU :
Lạy Chúa Giê-su. Xin giúp chúng con biết ứng xử lịch sự tế nhị với tha nhân. Xin cho chúng con luôn biết ăn nói tế nhị, ứng xử lịch sự với mọi người. Xin cho chúng con biết khôn ngoan và bao dung khi sửa lỗi cho kẻ làm sai… Nhờ đó chúng con sẽ tạo được bầu khí an vui trong môi trường sống và làm việc của chúng con.- AMEN.